အဖြစ်များသောအရေးပေါ်အခြေအနေများ(၂)

တက်ခြင်း

တက်ခြင်းသည် ထိန်းချုပ်စေခိုင်းခြင်းမရှိဘဲ တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ကြွက်သားများ ဆွဲငင်တုန်လှုပ်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဦးနှောက်၏လုပ်ငန်းများ ချို့ယွင်းမှုဖြစ်ခြင်းဖြစ်သည်။                 

ဖြစ်စေတတ်သောအကြောင်းရင်းများ

• ဦးနှောက်ဒဏ်ရာရခြင်း၊
• ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ခြင်း (သို့) အကျိတ်ဖြစ်ခြင်း၊
• လေဖြတ်ခြင်း၊ အပူရှပ်ခြင်း၊
• ကလေးများ အဖျားကြီးခြင်း၊
• လျှပ်စစ်ဓာတ်လိုက်ခြင်း၊
• မူးယစ်ဆေးအလွန်အကျွံသုံးစွဲခြင်း၊
• အရက်မူးလွန်ခြင်း၊ အဆိပ်သင့်ခြင်း၊
• အရည်ခန်းခြောက်ခြင်း၊
• ဝက်ရူးပြန်ခြင်း၊ စိတ်ဝေဒနာရှင်များ၊

ပြုစုခြင်း

• အဖျားကြီးပြီး တက်နေသောကလေးအား အပူချိန်ကျစေရန် ရေပတ်တိုက်ပေးပါ။
• တက်နေစဉ် ပါးစပ်အတွင်းမှ အစာများ၊ ချွဲများကို ဖယ်ရှားပေးပါ။
• အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဖွင့်ပေးပါ။
• တင်းကျပ်သောအဝတ်အစားများ လျော့ပေးပါ။
• ထပ်မံ၍ဒဏ်ရာများ မရရှိစေရန်နှင့် လျှာမကိုက်မိစေရန် စောင့်ကြည့်ပြီးပြုစုပါ။
• ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းများ ဒဏ်ရာရရှိမှု အခြေအနေအား စစ်ဆေးပါ။
• တက်တတ်သောသူ တစ်ဦးတည်းအချိန်အကြာကြီးမထားရန်၊ မိသားစုအား အကြံပြုပါ။
• မိဘ၊ ဆွေမျိုးများ၏ စိတ်ပူပန်မှုလျော့နည်းစေရန် အားပေးစကားပြောပါ။

ကလေးတက်ခြင်းအား ပြုစုခြင်း

• ကိုယ်အပူချိန်ကြီး၍ တက်သောကလေးအား ရေပတ်တိုက်ပေးပါ။
• ထူထဲသောစောင်များဖြင့် ဖုံးအုပ်မထားရ။
• လေကောင်းလေသန့်ရသော နေရာတွင်ထားရမည်။
• တက်နေသောကလေးတွင် အသက်ရှူစဉ် အသက်ရှူခက်ခဲသော အသံများကြားရပါက အသက်ရှူ လမ်းကြောင်းမပိတ်ဆို့ရန် စောင်း၍ထားရမည်။
• ဒဏ်ရာထပ်မံရရှိစေရန် ကလေးအား သတိထား၍ ကိုင်တွယ်ပြုစုပါ။
• ဆေးရုံသို့ အမြန်ပို့ပါ။

အော့အန်ခြင်း

ဖြစ်စေသောအကြောင်းအရင်းများ

ဝမ်းသွားခြင်း၊ အဆိပ်ဖြစ်ခြင်း၊ အစာ၊ ဆေး၊ အနံ့များနှင့်မတည့်ခြင်း၊ ရေမသန့်ခြင်း၊ စားနေကျ မဟုတ်သော အစားအစာများစားမိခြင်း၊ ရောဂါများကြောင့်ဖြစ် နိုင်သည်။

ပြုစုခြင်း

• အားပေးစကားပြောပါ။
• ဘယ်ဘက်သို့စောင်း၍ စိတ်ချရသောဘေးစောင်းအနေအထားဖြင့် ထားပါ။
• နွေးထွေးစွာထားပါ။
• လတ်ဆတ်သောဖျော်ရည်ကို ဖြေးဖြေးချင်း စုပ်ယူသောက်ခိုင်းပါ။
• အန်ပြီး ၂၄ နာရီအတွင်း အစာစားလိုစိတ် ဖြစ်လာလျှင် ပျော့သော၊ ကစီဓာတ်ပါသော၊ ချိုသော အစားအစာများ ကျွေးပါ။ (ဆန်၊ ပြောင်း၊ ဂျုံ၊ ခေါက်ဆွဲ၊ အာလူး)
• အအန်မရပ်ဘဲ Shock လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်ပါက ဆေးရုံပို့ပါ။
• တိုက်ရန်သင့်သောအရည်များ (ရေ၊ ဂလူးကို့၊ လိမ္မော်ဖျော်ရည်)

အန္တရာယ်ရှိသောလက္ခဏာများ

• ၂၄ နာရီကြာ အလွန်အမင်းအန်ခြင်း၊ Shock ဖြစ်ခြင်း။
• အစိမ်းရင့်ရောင်၊ အညိုရောင်၊ မစင်နံ့ပါသော အန်ဖတ်များအန်ခြင်း၊ သွေးပါခြင်း

ဝမ်းဗိုက်နာခြင်း

ဝမ်းဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ နာခြင်းတွင် ဆန်းစစ်ရမည့်အချက်များ–

• ဝမ်းဗိုက်နာကျင်သည့်နေရာ – (ရင်ညွန့်အောက်၊ နံရိုးအောက်၊ ချက်အနီး)
• လူနာအခြေအနေ – အဆက်မပြတ်နာခြင်း၊ပြတ်တောင်းပြတ်တောင်းနာခြင်း

အထူးသတိပြုရှောင်ကြဉ်ရမည့်အချက်များ

• ဝမ်းဗိုက်ပြင်အား နှိပ်ခြင်း၊ နယ်ခြင်း လုံးဝမပြုလုပ်ရ။
• လူနာ၏ရောဂါအခြေအနေကို အတိအကျမသိဘဲ ဆေးတိုက်ခြင်းမပြုလုပ်ရ။
• ဆေးရုံပို့ရမည့်လူနာကို ရေ၊ အစားအစာ တိုက်ကျွေးခြင်း မပြုလုပ်ရ။
• ရေနွေးအိတ်တင်ခြင်း၊ ဝမ်းနှုတ်ဆေးကျွေးခြင်း မပြုလုပ်ရ။

ပြုစုနည်း

• လူနာကိုလဲလျောင်းပြီး မည်သည့်အစားအစာ၊ ရေမှ မတိုက်ကျွေးရ။
• ပက်လက်အနေအထားဖြင့် ဒူးကိုကွေး၍ ထောင်ထားစေပြီး သက်သာသောအနေအထားတွင်ထားပါ လူနာ၏ သွေးခုန်နှုန်း၊ အသက်ရှူနှုန်းများ မှတ်ထားပါသည်။
• ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းသို့ပို့လျှင် အန်ဖတ်များကို ဆရာဝန်/ဆရာမများထံပြသပါ။

ကြွက်တက်ခြင်း

ဖြစ်စေသောအကြောင်းအရင်းများ                                                                                          

• ကြွက်သားများပြင်းထန်စွာ အလုပ်လုပ်ရခြင်း၊ တာဝေးလမ်းလျှောက်ခြင်း၊ ရေကူးခြင်း။
• ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်နှင့် အိမ်ရှင်မများ အာဟာရဓာတ် လျော့နည်းသည့်အခါတွင် ဖြစ်တတ်ခြင်း။
• ဝမ်းဖောဝမ်းလျောသည့်အခါတွင် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိ ရေနှင့် ဓာတ်ဆားလျော့နည်း ခန်းခြောက်သည့် အခါတွင် ဖြစ်ပေါ်တတ်ခြင်း။
• နေပူထဲတွင် ပင်ပန်းကြီးစွာ အလုပ်လုပ်ရသည့်အတွက် ချွေးထွက်လွန်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်စေတတ် ပါသည်။

ပြုစုခြင်း

• လူနာကို လဲလျောင်းထားပါ။
• ကြွက်တက်သော အစိတ်အပိုင်းကို လက်ဖြင့်ဆုပ်နယ်ပေးပါ။
• အပြေးသမားများ ကြွက်တက်ခြင်းဖြစ်ပါက လင်နမင်နှင့်ပရုပ်ဆီ မလိမ်းသင့်ပါ။
• ရေ (သို့) ရေခဲကို အိတ်/ပလတ်စတစ်အိတ်အတွင်းထည့်၍ ကြွက်တက်သည့် အစိတ်အပိုင်းကို ကပ်ပေးပါ။
• လူနာကို အနားပေးပါ။ လိုအပ်ပါက ဆေးရုံပို့ပါ။

နှလုံးသွေးကြောပိတ်ရောဂါ

နှလုံးကြွက်သားများ သွေးရရှိမှုနည်းပါးခြင်းနှင့် သွေးလှည့်ပတ်မှုရပ်ဆိုင်း၍ နှလုံးကြွက်သားများ ပျက်စီး ခြင်းကြောင့် နှလုံးသွေးကြောများပိတ်ဆို့ပြီး နှလုံးခုန်ရပ်သွားသည်အထိ ဖြစ်နိုင်သည်။

လက္ခဏာများ

• ရင်ခေါင်းအလယ်တည့်တည့်တွင် မိနစ်အနည်းငယ်ကြာဖိညှစ်သော နာကျင်ခံစားမှုဖြစ်မည်။ယင်းနာကျင်မှုသည် ပေါ်လာလိုက် ပျောက်သွားလိုက်ဖြစ်မည်။
• နာကျင်မှုသည် ပခုံး၊ လည်ပင်း၊ လက်သို့ ပြန့်သွားမည်။
• မူးဝေအော့အန်ချင်မည်။ ချွေးစေးပြန်မည်။
• အသက်ရှူတိုတောင်းမည်။

ပြုစုနည်း

• ဆေးရုံနှလုံးရောဂါဌာနသို့ ပို့ဆောင်ပါ။
• လူနာသက်သာသော အနေအထားတွင်ထားပါ။ အဝတ်အစားများလျှော့ပေးပါ။
• လူနာသုံးစွဲနေကျ နှလုံးဆေးသောက်နိုင်ရန် ကူညီပေးပါ။

ရေးသားသူ-ဒေါက်တာမှူးခင်