ဆေးစစ်ချက်များ

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Dexamethasone suppression test ဆိုတာဘာလဲ။ Dexamethasone suppression test ဟာ ဦးနှောက်ရှိ ပစ်ကျူထရီဂလင်း (Pituitary gland) ကနေ ထုတ်လိုက်တဲ့ Adrenocorticotrophic (ACTH) ဟော်မုန်းကို ဖိနှိပ်လို့ရမရ စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစစ်ဆေးမှုဟာ အက်ဒရီနယ်ဂလင်း ကနေ ထုတ်ထားတဲ့ ဟော်မုန်းတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ကော်တီစော (cortisol) များတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Cushing’s syndrome ရောဂါ ကို စစ်ဆေးနိုင်ပါတယ်။ Cushing’s syndrome ဆိုသည်မှာ cortisol ဟော်မုန်း များသောကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ရောဂါစုတစ်ခုဖြစ်ပြီး လက္ခဏာအားဖြင့် ကိုယ်အလေးချိန်တက်၊ အရေပြားပါး၊ သွေးတိုး၊ ဆီးချို၊ အရိုးပွ၊ မျက်နှာဖောင်း၊ အားအင်ချည့်နဲ့လာတတ်သည်။ Dexamethasone suppression test ကို ဘယ်အချိန်မှာ လုပ်ကြတာလဲ။ ဒီစစ်ဆေးမှုကိုတော့ သင့်ဆရာဝန်က သင့်ကိုယ်ခန္ဓါအတွင်း […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Diagnostic Heart Catheterization (နှလုံးပိုက်ထည့်ပြီး ရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်း) ကဘာလဲ။ Diagnostic Heart Catheterization ဟာနှလုံးဘယ်ဘက်အခန်းနဲ့ ညာဘက်အခန်းထဲကို ပိုက်အသေးတစ်ခုထည့်ပြီး သွေးပေါင်တိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ပိုက်ကို ညာဘက်နှလုံးအခန်းထဲထည့်ခြင်းကို pulmonary artery catheterization (အဆုတ်သွေးကြောတွင်းပိုက်ထည့်ခြင်း)လို့ခေါ်ပြီး နှလုံးသွေးကြောအခြေအနေတွေကို သိရှိဖို့နဲ့ နှလုံးရောဂါတွေကို ကုသဖို့ အသုံးပြုကြပါတယ်။ ဘယ်ဘက်မှာထည့်ထားတဲ့ ပိုက်ကို aortic value (အဆို့ရှင်) မှတစ်ဆင့် နှလုံးဘယ်ဘက်အခန်းထဲကို ထည့်နိုင်ပါတယ်။ သင့်ဆရာဝန်က ဘယ်ရော၊ညာရောကို တစ်ပြိုင်နက် ပိုက်ထည့်နိုင်ပါတယ်။ Heart catheterization နဲ့ X-rays အသုံးပြုတဲ့ နှလုံးသွေးကြောပုံရိပ်ဖော်သောနည်းလမ်း (coronary angiography) တွေဟာ မတူညီတဲ့ စစ်ဆေးမှုတွေဖြစ်ပြီး သူတို့ကို အတူတကွ အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။ နှလုံးသွေးကြောပုံရိပ်ဖော်သောနည်းလမ်း မှာ ဆိုးဆေးတစ်မျိုးကို သွေးအတွင်းထည့်ပေးလိုက်ပြီး X-rays တွေက ဒီဆိုးဆေး စီးဆင်းမှုကိုကြည့်ပြီး […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Electronystagmogram ဆိုတာဘာလဲ။ Electronystagmogram (ENG) ဟာ ပုံမှန်မျက်စိလှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ထိန်းချုပ်ထားခြင်းမရှိတဲ့ အလျင်အမြန် မျက်စိလှုပ်ရှားမှုတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ nystagmus ကို တိုင်းတာဖို့ အသုံးပြုပါတယ်။ သူဟာ မျက်စိလှုပ်ရှားမှုတွေကို ထိန်းချုပ်တဲ့ ကြွက်သားတွေကိုလည်း စစ်ဆေးပေးပါတယ်။ Electronystagmogram (ENG) ဟာ မျက်လုံး၊ နားအတွင်းပိုင်း တို့ကို စစ်ဆေးပေးပြီး ညီမျှမှုနဲ့ ဟန်ချက်ထိန်းနိုင်မှုတွေကို ဦးနှောက်က ဘယ်လောက်ထိန်းနိုင်လဲဆိုတာကို စစ်ဆေးပေးပါတယ် (ဥပမာ လဲလျောင်းနေရာက မတ်တပ်ထလိုက်စဉ် ဟန်ချက်ထိန်းနိုင်မှု) Electronystagmogram (ENG) ဟာ နားအတွင်းပိုင်း၊ ဦးနှောက် (သို့) အာရုံကြောတွေ ပျက်စီးမှု ရှိမရှိလည်း စစ်ဆေးပေးပါတယ်။ ဒီပြဿနာတွေဟာ ခေါင်းမူးခြင်း၊ ချာချာလည်ခြင်းနဲ့ ညီမျှမှု ပျက်စီးခြင်းတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ Nystagmus ဟာ ပုံမှန်အားဖြင့် ခေါင်းလှုပ်ရှားလိုက်ရင် ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ခေါင်းမလှုပ်ရှားပဲ nystagmus […]

အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်Endometrial Biopsy (သားအိမ်အသားစ စစ်ဆေးခြင်း) ကဘာလဲ။ သားအိမ်အသားစ စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာဟာ ဆရာဝန်က သားအိမ်နံရံကို အသားစယူပြီး ဓါတ်ခွဲစစ်ဆေးခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ယူထားတဲ့အသားစကို အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းအောက်မှာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ဆဲလ်တွေကို ရှာဖွေမှာဖြစ်ပါတယ်။ သားအိမ်အသားစစ်ခြင်းဟာ သားအိမ်နံရံထဲမှာဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာတွေကို ရှာဖွေပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ဆရာဝန်ကို ကိုယ်ခန္ဓါရဲ့ သားအိမ်နံရံ ပေါ်သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ ဟော်မုန်းပမာဏညီမျှမှုကိုလည်း စစ်ဆေးပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ သားအိမ်အသားစ စစ်ဆေးခြင်း လုပ်ဖို့နည်းအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ • ပိုက်နဲ့တူတဲ့ ပျော့ပြောင်းတဲ့ ပြွန်ကို အသုံးပြုပြီး သားအိမ်နံရံကို စုပ်ယူမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနည်းဟာ မြန်ဆန်ပေမဲ့ ဗိုက်နာခြင်းကို ဖြစ်စေပါတယ်။ • Vibra aspiration (လျှပ်စစ်ဓါတ်အသုံးပြုပြီး စုပ်ယူခြင်း)။ ဒီနည်းဟာ မအီမသာဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ • သားအိမ်နံရံက တစ်ရှူးတွေ ကွာကျဖို့အတွက် ဖျန်းဆေးကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ နံရံကို ခြစ်ထုတ်ဖို့ စုပ်တံကို အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ သားအိမ်အသားစ စစ်ခြင်း […]

ကယ်လ်စီယမ်စစ်ဆေးခြင်း ဆိုတာဘာလဲ။ ကယ်လ်စီယမ် စစ်ဆေးခြင်းသည် အရိုးထဲတွင်မဟုတ်ဘဲ သွေးထဲတွင်ရှိနေသည့် ကယ်လ်စီယမ်ပမာဏကို စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ ကယ်လ်စီယမ် ဆိုသည်မှာ ခန္ဓါကိုယ်ရှိ အဓိက အရေးကြီးသော သတ္တုဓါတ်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး အရိုးနှင့်သွားကျန်းမာရေး၊ အာရုံကြောလုပ်ငန်းများ၊ သွေးခဲစေရန်၊ ကြွက်သားညှစ်အားကောင်းစေရန် နှင့် နှလုံးအလုပ်လုပ်ရန်အတွက် လိုအပ်ပါတယ်။ ကယ်လ်စီယမ် အားလုံးနီးပါးကို အရိုးတွေထဲမှာ သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။ သွေးတွင်းရှိ ကယ်လ်စီယမ် ပမာဏကို အမြဲပုံမှန်ဖြစ်နေရန် ထိန်းထားလေ့ရှိပြီး နည်းသွားပါက အရိုးထဲမှ ကယ်လ်စီယမ်ထုတ်ပေးပြီး များနေပါက အရိုးထဲတွင်ပြန်သိမ်းဆည်းပြီး တချို့ကိုဆီး၊ဝမ်းထဲမှတဆင့် ခန္ဓါကိုယ်အပြင်ဘက်သို့စွန့်ထုတ်လေ့ရှိပါတယ်။ ကယ်လ်စီယမ်ပမာဏဟာ- • အစာထဲတွင်ပါသော ကယ်လ်စီယမ ပမာဏ • အူမှစုပ်ယူနိုင်သော ကယ်လ်စီယမ် နှင့် ဗီတာမင်ဒီ ပမာဏ • ဖော့စ်ဖိတ် (phosphate)ပမာဏ • ပါရာသိုင်းရွိုက်ဟောမုန်း(Parathyroid)၊ ကယ်လ်စီတိုနင်(Calcitonin)၊ အီစထရိုဂျင်(Estrogen) ကဲ့သို့သော ဟော်မုန်းတချို့ ပေါ်မူတည်ပါတယ်။ ဗီတာမင် ဒီအပါအဝင် ထိုဟော်မုန်းတွေဟာ […]

သွေးတွင်းကင်ဆာဇီဝအမှတ်အသား (Carcinoembryonic antigen/ CEA) ဆိုတာဘာလဲ။ CEA စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာ ကင်ဆာတချို့(အထူးသဖြင့် အူမကြီးကင်ဆာ)တွင် သွေးထဲ၌တွေ့ရတတ်သည့် ပရိုတင်းတစ်မျိုးကိုစစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုပရိုတင်းသည် မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာ၊ အဆုတ်ကင်ဆာ၊ ရင်သားကင်ဆာနှင့် မမျိုးဥအိမ်ကင်ဆာများတွင်လည်း ထွက်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ CEA ကိုပုံမှန်အားဖြင့် သန္ဓေသားဘဝတွင်သာ ထုတ်တာဖြစ်ပြီး မမွေးခင်ရပ်သွားလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပုံမှန်ကျန်းမာနေသော လူကြီးတွေမှာမရှိပါဘူး။ ဘာကြောင့် CEA စစ်ရသလဲ။ CEA စစ်ဆေးခြင်းကို- • ကင်ဆာဘယ်လောက်ထိပြန့်ပွားနေလဲသိရန် (အထူးသဖြင့် အူမကြီးကင်ဆာ) • အူမကြီးကင်ဆာကုသမှု အောင်မြင်ခြင်းရှိမရှိသိရန် • ခွဲစိတ်ကုသမှုအပြီး ခွဲစိတ်ခြင်းအောင်မြင်မှုနှင့် လူနာပြန်ကောင်းနိုင်ချေကိုသိရန် • ကင်ဆာဆေးများ၏ အာနိသင်ကိုသိရန်၊ (ကုသမှုဘယ်လောက်တာသွားနေလဲ သိရစေပါတယ်) • ကင်ဆာပြန်ဖြစ်သလားသိရန် တို့အတွက်အသုံးပြုပါတယ်။ CEA ပမာဏစစ်ဆေးမှုမပြုလုပ်ခင်သိရှိရန်များ ဘာတွေသိထားသင့်လဲ။ ဆေးလိပ်သောက်သူတွေမှာလည်း CEA ပမာဏတက်နေနိုင်ပါတယ်။ CEA ပမာဏတက်ခြင်းဟာ အခြားသော ကင်ဆာမဟုတ်သည့်အခြေအနေများ- ဥပမာ၊ ရောင်ရမ်းခြင်း၊ အသည်းခြောက်ခြင်း၊ အစာအိမ်အနာ၊ အူမကြီးရောင်ခြင်း၊ အဆုတ်အတွင်းရှိ လေအိတ်ငယ်များပျက်စီးသည့်အခြေအနေ၊ ရင်သားအကျိတ် စသည်တို့တွင်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကင်ဆာအများစုက […]

Carotid angiogram (Carotid သွေးလွှတ်ကြောပုံရိပ်ဖမ်းယူခြင်း) ဆိုတာဘာလဲ။ Carotid angiography ဆိုတာ လက် သို့မဟုတ် ခြေထောက်ရှိသွေးကြောမှတဆင့် ပြွှန်ငယ်လေးထိုးသွင်းကာ ထိုပြွှန်ငယ်ကို X-ray တစ်မျိုးနှင့် ဦးနှောက်ကိုအဓိကထောက်ပံ့နေသောသွေးကြောကြီး (Carotid သွေးကြော)ဆီ ဦးတည်ပေးပြီး ထိုသွေးကြောအခြေအနေကို ပုံရိပ်ဖမ်းယူကြည့်ရှုခြင်းဖြစ်တယ်။ ထည့်သွင်းလိုက်သော ပြွန်ငယ်လေးကနေတဆင့် အရောင်ပါဆေးတစ်မျိုးထိုးသွင်းပြီး သွေးကြောမကြီးအခြေအနေကို ပုံရိပ်ရိုက်ယူတယ်။ ဒီစမ်းသပ်မှုဟာ carotid သွေးလွှတ်ကြောမကြီးနဲ့ ဦးနှောက်သွေးကြောများအတွက် အကောင်းဆုံး စံပြစမ်းသပ်နည်း တစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ ဘာကြောင့် Carotid သွေးလွှတ်ကြော ပုံရိပ်ဖမ်းယူခြင်း ကိုလုပ်လေ့ရှိသလဲ။ • ဦးနှောက်ကိုအဓိကထောက်ပံ့နေသော carotid သွေးလွှတ်ကြောကျဉ်းနေခြင်း၊ ပိတ်နေခြင်းရှိမရှိသိရန် • လေဖြတ်နိုင်ချေရှိမရှိရှာရန် • ကုသမှုများလိုမလို ဆုံးဖြတ်ရန် • ဦးနှောက်ကိုအဓိကထောက်ပံ့နေသော carotid သွေးလွှတ်ကြောကျဉ်းခြင်းအတွက် ပိုက်ထည့်ရန် အထက်ပါအခြေအနေများအတွက် Carotid သွေးလွှတ်ကြောပုံရိပ်ဖမ်းယူခြင်းကို အသုံးပြုလေ့ရှိပါသည်။ စစ်ဆေးမှုမပြုလုပ်ခင်သိရှိရန်များ ဘာတွေသိထားသင့်လဲ။ ဒီစစ်ဆေးမှုအစား MRA (သံလိုက်ဓါတ်မှန်နဲ့ ပုံရိပ်ဖမ်းယူခြင်း) နဲ့ CTA […]

ဆီးတွင်း catecholamines စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာဘာလဲ။ Catecholamines စစ်ဆေးခြင်းဆိုတာ epinephrine ၊ norepinephrine ၊ metanephrine ၊ dopamine စသည့်ဟော်မုန်းများ ဆီးထဲတွင်ပါသော ပမာဏကိုစစ်ဆေးခြင်းဖြစ်တယ်။ Catecholamines များကို အာရုံကြောတစ်သျှူးများ၊ ဦးနှောက်နှင့် အက်ဒရီနယ်ဂလန်း(ကျောက်ကပ်အပေါ်တွင်ရှိသော ဂလန်း) တွေမှထုတ်လုပ်ပါတယ်။ Catecholamines ဟာ ဖိအား၊ ထိတ်လန့်မှုတွေကို ခန္ဓါကိုယ်မှတုံ့ပြန်ရန်ကူညီပေးပြီး “Fight or Flight” reaction (တိုက်မလား၊ ပြေးမလား) တုံ့ပြန်မှုအတွက် ပြင်ဆင်ပေးတယ်။ အက်ဒရီနယ်ဂလမ်းတွေက ဖိအားသက်ရောက်မှုတစ်ခုကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ Catecholamines ပမာဏအများအပြားထုတ်လေ့ရှိတယ်။ အဓိက Catecholamines များမှာ epinephrine (အက်ဒရီနယ်လင်း) norepinephrine (နော်အက်ဒရီနယ်လင်း)၊ dopamine (ဒိုပါမင်း) တို့ဖြစ်ပြီး ထိုဟော်မုန်းများဟာ vanillylmandelic acid (VMA)၊ metanephrine ၊ normetanephrine […]

Albumin စစ်ဆေးခြင်း ဆိုတာဘာလဲ။ Albumin စစ်ဆေးခြင်းသည် သွေးတွင်း၌ရှိသော ပရိုတင်း Albumin များခြင်းကို အသည်းရောဂါရှိမရှိသိရန်အတွက် စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်သည်။ Albumin သည် ပရိုတင်းတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အသည်းတွင်း၌ ဖြစ်ပေါ်ပါသည်။ ခန္ဓါကိုယ်တစ်ခုလုံးတွင်ရှိသော ပရိုတင်းအားလုံး၏ ၆၀ % သည် Albumin ဖြစ်သည်။ သွေးထဲ၌ရှိသော Albumin ၏ အဓိကအသုံးသည် colloidal osmotic ဖိအားကိုထိန်းပြီး သွေးကြောများအတွင်း၌ ရေများတည်မြဲစေရန် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် Albumin သည် ဆေးများ၊ ဟော်မုန်းများနှင့် အင်ဇိုင်းများတို့ကဲ့သို့ ခန္ဓါကိုယ်အတွက်အရေးကြီးသည့် ပစ္စည်များအား သယ်ယူပို့ဆောင်ရန်အတွက်လဲ ဆောင်ရွက်ပါသေးသည်။ Albumin အားအသည်းမှထုတ်သောကြောင့် အသည်း၏လုပ်ငန်းအားစစ်ဆေးရန်အတွက် စံပင်ဖြစ်သည်။ အသည်းဆဲလ်များအား ရောဂါများမှ ထိခိုက်စေသည့်အခါ အသည်းဆဲလ်များသည် Albumin ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းပျောက်သွားလေ၏။ သွေးထဲမှ Albumin လယ်ဗယ်သည်လည်း များစွာကျသွားမည်။ သို့သော် […]

သွေးဓါတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်းဆိုတာ ဘာလဲ။ သွေးဓါတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်းသည် Immunoglobulin E (IgE) ပမာဏကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သင့်၌ဓါတ်မတည့်မှုရှိမရှိ သို့မဟုတ် မတည့်သည့်အရာရှိမရှိ သိနိုင်ရန်အတွက် အသုံးဝင်သောစစ်ဆေးမှုဖြစ်သည်။ ဓါတ်မတည့်မှုရှိသည့်လူနာများတွင် ဓါတ်မတည့်သည့်အရာအား ထိတွေ့မိလျှင် သွေရည်ကြည်ထဲ၌ IgE ပမာဏ များလာမည်ဖြစ်သည်။ ဓါတ်မတည့်မှုဖြစ်စေသည့် ဓါတ်မတည့်သည့်အရာများစွာ ရှိသည်။ ၎င်းတို့တွင် တိရိစ္ဆာန်သားမွှေးများ၊ အစားအစာ၊ ပန်းဝတ်မှုန်၊ ဖုံမှုန့်၊ ဖားဥမှို၊ အင်းဆက်အဆိပ်များ၊ ဆေးများနှင့် အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်မှ အရာများပါဝင်ပါသည်။ သွေးဓါတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်းကို ဘာကြောင့်လုပ်ရသလဲ။ တစ်ချို့အရာများအားထိတွေ့မိ၍ ဓါတ်မတည့်ခြင်းကို ညွှန်ပြနိုင်မည့် လက္ခဏာများရှိနေပါက စစ်ဆေးမှုကိုပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။ ဒီလက္ခဏာများတွင် အောက်ပါတို့ပါဝင်၏။ • အရေပြားရောင်ခြင်း • နှင်းခူ • မျက်စေ့နီရဲခြင်း ယားယံခြင်း • ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာရည်ကျခြင်း၊ နှာစေးခြင်း • ပန်းနာရင်ကြပ် • ပါးစပ်တွင် ထုံကျင်ယားယံခြင်း • ဗိုက်နာခြင်း အန်ခြင်း ဝမ်းပျက်ခြင်း သွေးဓါတ်မတည့်မှုစစ်ဆေးခြင်းမလုပ်ခင် ဘာတွေသိထားရမလဲ။ လုံးဝမလုပ်သင့်သူများတွင် • ဓါတ်မတည့်မှုများစွာရှိသည့် လူနာများ • […]