လိင်ဆက်ဆံနေစဉ် အကာအကွယ် အသုံးမပြုတဲ့အခါ လိင်တံမှတစ်ဆင့် ကနဦးသုက်ရည်ကြည်၊ သုက်ရည်ဟာ စအိုဝတစ်သျှူးတွေနဲ့ အမြဲထိတွေ့နေရတဲ့အတွက် ပိုးကူးစက်ဖို့ အခွင့်အလမ်းပိုများပါတယ်။ သုက်ရည်ထဲမှာ HIV ပိုးကောင်ရေ များရင် များသလို ကူးစက်ခံရဖို့ ရာခိုင်နှုန်းဟာ မြင့်တက်လာနိုင်ပါတယ်။
ဘယ်လိုလူတွေမှာ ကူးစက်နိုင်ခြေ ပိုများနိုင်လဲ။
စအိုဝဖြင့် လိင်ဆက်ဆံခြင်းမှာ
- လိင်ကွဲနှင့် ဆက်ဆံသော အမျိုးသားတွေ (Heterosexual)
- လိင်တူချင်း ဆက်ဆံသော အမျိုးသားတွေ (Homosexual)
- လိင်တူ၊ လိင်ကွဲ ၂မျိုးလုံး ဆက်ဆံသော အမျိုးသားတွေ (Bisexual)
- ထိုးသွင်းဆက်ဆံခံရသူ (အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး) (Receptive Partner) အကုန်လုံးမှာ HIV ပိုး ကူးစက်နိုင်ခြေ ရှိပါတယ်။
အထူးသဖြင့် နည်းလမ်းတစ်မျိုးထက်ပိုအသုံးပြုပြီး လိင်ဆက်ဆံတာ၊ လိင်ဆက်ဆံဖော် များလွန်းတာ၊ အကာအကွယ်ကို လုံးဝအသုံးမပြုတာ၊ လိင်ဆက်ဆံတဲ့အခါ ချောဆီမသုံးတာ၊ မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲတဲ့အခါ၊ လိင်တံထိပ်အရေပြား ဖုံးနေတဲ့ အမျိုးသားတွေမှာ ပိုပြီး ထိခိုက်ပွန်းပဲ့မိဖို့ လွယ်ကူတာကြောင့် ကူးစက်နိုင်ခြေ ပိုများပါတယ်။
အကာအကွယ် (ကွန်ဒုံး) မပါဝင်ဘဲ စအိုဝဖြင့် လိင်ဆက်ဆံခြင်းပြုတဲ့အခါ ပျမ်းမျှအားဖြင့်
ထိုးသွင်းဆက်ဆံတာနဲ့ အပြုခံတာ ၂မျိုးလုံး လုပ်တဲ့ အမျိုးသားတွေ = ၃၉.၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိ
ထိုးသွင်းဆက်ဆံတဲ့ အမျိုးသားတွေ = ၂၁.၇ ရာခိုင်နှုန်း
ထိုးသွင်းဆက်ဆံခံရသူ (အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး) တွေ = ၄၀.၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကူးစက်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။
စအိုဝဖြင့် ထိုးသွင်းဆက်ဆံခြင်းမှ ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်ခြေ လျှော့ချနိုင်မယ့် နည်းလမ်းများ
၁။ အကာအကွယ် အသုံးပြုခြင်း
ကွန်ဒုံးကို မှန်ကန်တဲ့နည်းစနစ်နဲ့ အသုံးပြုတဲ့အခါ လိင်မှတစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ ရောဂါတွေကို အထိရောက်ဆုံး တားဆီးပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကွန်ဒုံးဝယ်ရမှာ မရှက်ပါနဲ့။ နည်းစနစ်မှန်နဲ့ အသုံးပြုပါ။ ရက်လွန်နေတဲ့ ကွန်ဒုံးတွေကို အသုံးပြုတာ၊ ကွန်ဒုံး ၂ထပ် စွပ်တာမျိုး လုံးဝမလုပ်ပါနဲ့။ ကိုယ့်ရဲ့ လိင်ဆက်ဆံဖော်က ကွန်ဒုံးအသုံးမပြုချင်ကြောင်း ပြောလာခဲ့ရင် ကျန်းမာရေးနဲ့ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်အကြောင်း ပြောပြပြီး ကွန်ဒုံးအသုံးပြုဖို့ သေချာဖျောင်းဖျပါ။
၂။ ချောဆီ အသုံးပြုခြင်း
ယောနိနဲ့ မတူဘဲ စအိုမှ သဘာဝချောဆီ ထွက်မလာတဲ့အတွက် ပေါက်ပြဲထိခိုက်ဖို့ လွယ်ကူပါတယ်။ စအိုဝဖြင့် လိင်ဆက်ဆံခြင်းပြုတော့မယ်ဆိုရင် ချောဆီ အသုံးပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ရေဓါတ်ကို အခြေခံပြီး ပြုလုပ်ထားတဲ့ ချောဆီတွေကို သုံးပေးနိုင်ရင် ပိုကောင်းပါတယ်။ ထိုးသွင်းဆက်ဆံခြင်း မပြုလုပ်ခင် ကွန်ဒုံးကို ထောင်မတ်နေတဲ့ လိင်တံပေါ် အရင်စွတ်ပါ။ ပြီးသွားမှ ကွန်ဒုံးပေါ်မှာ ချောဆီကို လိုအပ်သလောက် သုတ်လိမ်းထားပါ။ စအိုပတ်လည်မှာလည်း ချောဆီ များများ သုတ်လိမ်းပေးဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
၃။ အရက်သေစာ၊ မူးယစ်ဆေးဝါး မသုံးပါနဲ့
လိင်မဆက်ဆံခင်မှာ ရဲဆေးအနေနဲ့ အရက်လေး နည်းနည်းမော့တတ်တာ ယောက်ျားလေးတော်တော်များများ လုပ်တတ်တဲ့ အကျင့်တစ်ခုပါ။ အရက်ကို လိုတာထက် ပိုသောက်ပြီး မူးသွားတဲ့အခါ အသိစိတ်ကို သေချာထိန်းချုပ်နိုင်တော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီအခါ အန္တရာယ်များတဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှုမျိုးတွေ၊ ကြမ်းတမ်းစွာ လိင်ဆက်ဆံတာမျိုး ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေဆိုတာလည်း အသိအာရုံကို ထွေပြားစေတဲ့အပြင် သွေးကြောတွေကို ကျယ်သွားစေတဲ့အတွက် ရောဂါပိုးဟာ ကိုယ်ခန္ဓါထဲ ဝင်ရောက်ဖို့ ပိုမိုလွယ်ကူသွားနိုင်ပါတယ်။
၄။ HIV ပိုးရှိတဲ့သူတွေ ART ဆေးကို သောက်ပေးသင့်ပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်ထိ HIV ပိုးကို အမြစ်ပြတ်ဖယ်ရှားပြီး ပျောက်ကင်းသွားစေတဲ့ ဆေးဝါးများ ပေါ်ထွက်လာခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ART ဆေး (Antiretroviral Therapy) ကို ပုံမှန်သောက်ပေးမယ်ဆိုရင် သွေးနဲ့ ကိုယ်တွင်းအရည်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ HIV ပိုး (Viral Load) တွေကို လျော့နည်းစေပြီး ဆက်လက်မျိုးမပွားအောင် ထိန်းထားပေးနိုင်တယ်။ ကိုယ်ခံအားစနစ်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ CD4 ဆဲလ်တွေကို ပုံမှန်ထုတ်လုပ်လာနိုင်တဲ့အတွက် ကျန်းမာရေးကို ကောင်းစေပြီး ရောဂါတွေ အလွယ်တကူမဖြစ်စေဖို့ ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်။ ကိုယ့်ဆီမှာ ရောဂါပိုးရှိရင်လည်း တခြားသူဆီကို မကူးစက်နိုင်စေဖို့ ထိန်းပေးပါတယ်။
အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အပြုအမူမျိုး ပြုခဲ့မိရင် ဘာဆက်လုပ်ကြမလဲ။
HIV ပိုးရှိနေတဲ့ သူနဲ့ ဆက်ဆံလိုက်မိပြီလို့ စိတ်ထဲမှာ သံသယရှိနေတာ၊ အကာအကွယ်မပါဘဲ လိင်ဆက်ဆံခဲ့တယ်ဆိုရင် PEP ဆေး (Post-exposure Prophylaxis) တွေကို သောက်ပေးလို့ ရပါတယ်။ ဒီဆေးဟာ ၂၈ရက်တိတိ မပျက်မကွက် သောက်ရတဲ့ ဆေးဖြစ်ပြီး အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အပြုအမူတွေ ဖြစ်ပြီး ၁နာရီမှ ၇၂ နာရီအတွင်း စောစောသောက်ပေးနိုင်ရင် ကူးစက်ဖို့ အခွင့်အလမ်းကို နည်းသွားစေနိုင်ပါတယ်။
မှတ်ချက်များ
သင့်အတွေးများကို ဝေမျှပါ။
သင့်ကျန်းမာရေးအတွေးများကို Hello Sayarwonနဲ့ ဝေမျှလိုက်ပါ။
ဆက်သွယ်ရန် သို့မဟုတ် ဝင်မည်။ နှင့် ဝင်ရောက်ဆွေးနွေးပါမည်။