နေ့စဉ်နဲ့အမျှမှာ မပါမဖြစ်ကတော့ ကော်ဖီနဲ့ လက်ဖက်ရည်ပါပဲ။ နံနက်ခင်းလေးတစ်ခုကို ကော်ဖီ ခါးခါးလေးတစ်ခွက်နဲ့ ဖြတ်ကျော်ချင်ကြတယ်မဟုတ်လား။ နိုးထလာတာနဲ့ ကော်ဖီလေးတစ်ခွက်များ သောက်လိုက်ရရင် တစ်နေကုန်လန်းဆန်းတက်ကြွနေတယ်လို့ ခံစားဖူးကြမှာပါ။
ဒါဟာ ကော်ဖီ တစ်ခွက်မှာပါဝင်တဲ့ ကဖင်းဓာတ်ကြောင့်ပါပဲ။ ကဖင်း (Caffeine)ဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဇီဝကမ္မ ဖြစ်စဉ်တွေကို လျင်လျင်မြန်မြန်ဖြစ်စေဖို့ စွမ်းအင်တွေပေးစွမ်းနိုင်တာကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ရော စိတ်အစဉ်ပါ ပေါ့ပါးနေရခြင်းပါ။
လေ့လာချက်များရဲ့ပြောဆိုချက်အရ ကော်ဖီကို ပမာဏအသင့်အတင့်သာ သောက်သုံးပါက ခန္ဓာကိုယ်အတွက် သင့်တော်လုံခြုံပါတယ်။ သို့သော်လည်း တန်ဆေးလွန်ဘေးဆိုတဲ့စကားအတိုင်း တစ်ခွက်ပြီးတစ်ခွက် မရပ်မနားတမ်း စွဲစွဲလမ်းလမ်းဖြစ်သွားပြီဆိုရင်တော့ ဘေးဥပါဒ်ဖြစ်စေဖို့ရန် ဦးတည်သွားမှာပါ။
တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးတော့ မတူပါဘူး။ တချို့ကတော့ ပမာဏအနည်းငယ်သောက်ရုံနဲ့ ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးတွေခံစားရနိုင်ပြီး ပမာဏ အနည်းငယ်သောက်ရုံနဲ့ ဘာဥပါဒ်မှ မဖြစ်တဲ့သူတွေလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။
ဥပမာအားဖြင့် မိမိပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကော်ဖီသောက်ပြီး ညအိပ်မပျော်တဲ့ သူတွေလည်း ရှိနိုင်သလို၊ အချို့သောသူတွေဟာတော့ ကော်ဖီသောက်ခြင်းကြောင့် ညအိပ်စက်ခြင်းမှာ ဘာအကျိုးသက်ရောက်မှုမှ မရှိနေပါဘူး။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ အလုပ်ခွင်မှာ မအိပ်ချင်အောင် ကော်ဖီသောက်ကြတဲ့အခါ ဘယ်လို ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ ခံစားရနိုင်လဲဆိုတာကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။
အလုပ်ခွင်မှာ မအိပ်ချင်အောင် ကော်ဖီသောက်ကြတဲ့အခါ
အလုပ်ခွင်မှာ မအိပ်ချင်အောင် ကော်ဖီသောက်ကြတဲ့အခါ ခံစားရနိုင်တဲ့ ကဖင်းဓာတ်ရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို အနည်းငယ်ရှင်းပြပါရစေ။
(၁) စိတ်ဖိစီးမှု
ကော်ဖီသောက်ခြင်းကြောင့် စိတ်ပင်ပန်းမှုတွေ လျော့ကျသွားပြီး စိတ်ကြည်လင်လန်းဆန်းစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဦးနှောက်ထဲမှာရှိတဲ့ ပင်ပန်းခြင်းကိုဖြစ်စေတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ (adenosine) ‘အက်ဒီနိုဆင်း’ ဆိုတဲ့ အရာကို ကဖင်းဓာတ်က သွားရောက်ပိတ်ဆို့ထားလို့ပါပဲ။
ဒါပေမဲ့ လူတစ်ယောက်ဟာ အမြဲတစေတက်ကြွနေရင်ရော အဆင်ပြေပါ့မလား။
ပမာဏများစွာသောက်မိလိုက်တဲ့အခါမှာတော့ စိတ်အလိုမကျမှုတွေ၊ စိတ်တိုမှုတွေ အဆက်မပြတ်ဖြစ်လာပြီး နောက်ဆုံးမှာတော့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေနဲ့ ကြုံရတတ်ပါတယ်။ တစ်ထိုင်တည်းနဲ့များစွာ သောက်သုံးမိပါက အသက်ရှူမြန်ခြင်းနဲ့ ရင်တုန်ခြင်းတွေပါ ကြုံတွေ့ရတတ်ပါတယ်။
အကောင်းဆုံးကတော့ မိမိသောက်လေ့သောက်ထရှိတဲ့ ကော်ဖီအမျိုးအစားမှာပါဝင်တဲ့ ကဖင်းပမာဏကိုကြည့်ပါ။ မိမိရဲ့ တုန့်ပြန်မှုကို ဆန်းစစ်ပါ။ “ငါဘယ်လောက်သောက်ရင် ရင်တုန် တယ်၊ အိပ်မပျော်ဘူး” စသဖြင့်ပါ။ မိမိအဆင်ပြေလက်ခံနိုင်သလောက်သာ ကော်ဖီကို သောက်သုံးပါ။
(၂) အစာခြေစနစ်ပြဿနာ
လူတချို့ဟာ မနက်ခင်းမှာ ကော်ဖီတစ်ခွက်သောက်လိုက်ပါက ဝမ်းမှန်စေတယ်လို့ ထင်ကြပါတယ်။ မှန်ပါတယ်။ ကော်ဖီသောက်ခြင်းကြောင့် ထွက်လာတဲ့ ‘Gastrin ဂတ်စရင်’ ဆိုတဲ့ ဟော်မုန်း ဟာ အူတွေရဲ့လှုပ်ရှားမှုစနစ်ကို ကောင်းစေတာကြောင့် ဝမ်းမှန်စေနိုင်ပါတယ်။
ဒါဆို ကော်ဖီပမာဏ များစွာသောက်သုံးမိရင် ဝမ်းလျှောစေနိုင်တယ်၊ အရည်ဝမ်းသွားစေနိုင်တယ်ဆိုတာမဆန်းပါဘူးနော်။ ကော်ဖီမှာပါဝင်တဲ့ ကဖင်းဓာတ်ဟာ အစာအိမ်ထဲက အက်စစ်တွေကို လည်ချောင်းဆီပြန်လည်တက်စေနိုင်တဲ့ GERD ဆိုတဲ့ ပြဿနာလည်းဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။ ရင်ပူခြင်းနဲ့ ပျို့ခြင်း၊ အန်ခြင်းတွေ ခံစားရမှာပါ။
ကော်ဖီသောက်ခြင်းကြောင့် နှလုံးရောဂါတွေနဲ့ လေဖြတ်ရောဂါတွေ တိုက်ရိုက်ဖြစ်ပွားနိုင်ခြင်းတော့မရှိပါဘူး။ သို့သော်လည်း ကဖင်းဟာ ဦးနှောက်အာရုံကြောစနစ်ကို သွားရောက်လှုံ့ဆော်တာမို့ သွေးပေါင်ချိန်ကိုတော့ တက်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုမြင့်တက်လာတဲ့ သွေးပေါင်ချိန်ကြောင့် နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါနဲ့ လေဖြတ်ခြင်းတွေ ဖြစ်ပွားစေနိုင်တယ်ဆိုတာကိုတော့ သတိချပ်စေချင်ပါတယ်။ ကံကောင်းတာတစ်ခုကတော့ ကော်ဖီပမာဏများလာခြင်းကြောင့် သွေးပေါင်ချိန်တက်ခြင်းဟာ ခေတ္တခဏပါပဲ။ နာတာရှည်တာမျိုးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ သို့ပေမယ့်လည်း ဆင်ဆင်ခြင်ခြင်လေး သောက်သုံးတတ်ဖို့တော့ လိုအပ်ပါတယ်။
(၄) မောပန်းလွယ်ခြင်း
ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည်နဲ့ အခြားသောခွန်အားတိုးအချိုရည်တွေ (Energy Drink) တွေဟာ တက်ကြွစေတယ်ဆိုတာတော့ အမှန်ပါပဲ။ သို့ပေမဲ့လည်း နံရံကိုထိပြီးပြန်ထွက်လာတဲ့ ဘောလုံးလေးတစ်လုံးနည်းတူ သောက်ပြီး အချိန်အကန့်အသတ်တစ်ခုထိပဲ လန်းဆန်းတက်ကြွနေမှာပါ။
ထိုအချိန်ကနေ ကျော်လွန်ပြီးချိန်မှာတော့ မောပန်းမှုတွေနဲ့ ကျန်ရစ်ခဲ့မှာပါ။ ပုံမှန်လူတစ်ယောက်ထက်ကို ပိုမိုပြီး မောပန်းလွယ်တယ်လို့ဆိုကြပါတယ်။ ဒါအပြင် အိပ်စက်ခြင်းမှာလည်း ပြဿနာရှိနိုင်တာမို့ အိပ်ရေးမဝခြင်းကိုပါ ခံစားရမှာပါ။ ဒါကြောင့် ကော်ဖီကို တော်ရုံပမာဏနဲ့တင် ကျေနပ်တင်းတိမ်သင့်ပြီး လောဘမကြီးမိဖို့ သတိထားရမှာပါ။
