Multiple Sclerosis (မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ)

နယူရုန်းဆိုတာ အာရုံကြောစနစ်တွင်ပါသော ဆဲလ်ဖြစ်ပြီး စဉ်းစားခြင်း၊ မြင်ခြင်း၊ ကြားခြင်း၊ စကားပြောခြင်း၊ ခံစားခြင်းနဲ့ လှုပ်ရှားခြင်းတို့ကို ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။ နယူရုန်းတခုတွင် ဆဲလ်ခန္ဓာကိုယ်နှင့် အိတ်ဇွန် (axon)တစ်ခုပါဝင်ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် အိတ်ဇွန်ကို မိုင်လင်လို့ ခေါ်တဲ့ အဆီအလွှာလေးနဲ့ ဖုံးအုပ်ထားပါတယ်။ မိုင်လင်က အချက်ပြမှုများအား အာရုံကြောတစ်လျှောက်ပို့ပေးပါတယ်။မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ သည် တဖြည်းဖြည်းချင်းဆိုးလာသောရောဂါဖြစ်ပြီး ဦးနှောက်နဲ့ ကျောရိုးအာရုံကြောကို ထိခိုက်စေတတ်ပါတယ်။ မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါတွင် မိုင်လင်များပျက်စီးခြင်း သို့မဟုတ် ရောင်ရမ်းခြင်းဖြစ်ပြီး အာရုံကြော အချက်ပြမှုကို အနှောင့်အယှက်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အာရုံကြောအမျှင်များပျက်စီးခြင်းနဲ့ အခြားလက္ခဏာများပေါ်လာစေပါတယ်။

Multiple Sclerosis (မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ) က ဘယ်လောက်အဖြစ်များသလဲ

ဒီရောဂါဟာ အလွန်အဖြစ်များပါတယ်။ အမျိုးသားတွေထက် အမျိုးသမီးတွေမှာပိုအဖြစ်များပါတယ်။ အသက်အရွယ်မရွေးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အေးသောရာသီတွင် ရောဂါပိုဆိုးတတ်ပါတယ်။

Multiple Sclerosis (မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ) ရဲ့လက္ခဏာတွေက ဘာတွေလဲ

ရောဂါလက္ခဏာတွေက ဖြစ်လိုက် ပျောက်လိုက်ပါပဲ။ ရောဂါလက္ခဏာက ဦးနှောက်နှင့် အာရုံကြောထိခိုက်မှု ဘယ်လောက်ထိခိုက်သလဲ၊ ဘယ်နေရာမှာ ဖြစ်တာလဲ စတာတွေအပေါ် မူတညပါတယ်။ ဦးနှောက်ထိမိသောရောဂါလက္ခဏာများမှာ

• မျက်စိဝါးခြင်း သို့မဟုတ် နှစ်ထပ်မြင်ခြင်း
• ခန္ဓာကိုယ် ဟန်ချက်မထိန်းနိုင်ခြင်း
• ထုံခြင်း
• ကျဉ်ခြင်း
• လက် သို့မဟုတ် ခြေထောက်များအားနည်းခြင်း
• ဆီးမထိန်းနိုင်ခြင်း

Multiple Sclerosis (မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ) ကိုဘာတွေကဖြစ်စေသလဲ

များသောအားဖြင့် တခြားရောဂါတစ်ခုခု သို့မဟုတ် ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းကြောင့် ဝမ်းတွင်းအမြှေးပါးရောင်ခြင်းမှ စဖြစ်လာပါတယ်။ ဥပမာ

• အစာအိမ်အနာမှ ပေါက်ထွက်ခြင်း
• အူအတတ်ပေါက်ခြင်း
• အစာခြေစနစ်မမှန်ခြင်း ( ဥပမာ ခရုန်းရောဂါနဲ့ အူရှိအိတ်ငယ်လေးများရောင်ခြင်း diverticulosis )

ဒါ့ပြင်

• အသည်းခြောက်ခြင်း (အသည်းတွင်အမာရွတ်ထင်ခြင်းကြောင့် အသည်းပျက်စီးခြင်း)
• ဝမ်းတွင်းအမြှေးပါးဆေးခြင်း (ကျောက်ကပ်ဆေးခြင်း နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။) တို့ကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

Multiple Sclerosis (မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ) ဖြစ်နိုင်ခြေကို ဘာတွေက မြင့်တက်စေသလဲ

မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို မြင့်စေတဲ့အကြောင်းရင်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့်

• မျိုးရိုးဗီဇ
• မြောက်ဘက်လတ္တီကျူ့တွင်နေထိုင်သူများ( များသောအားဖြင့် ဥရောပ မြောက်ပိုင်းနိုင်ငံများ) တွင် ဖြစ်နှုန်းများသည်ဟု မကြာခင်ကရှာဖွေတွေ့ရှိထားသည်။

Multiple Sclerosis (မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ) ကို ဘယ်လိုအတည်ပြုပါသလဲ

ရောဂါကို အတည်ပြုနိုင်သော တိကျတဲ့ စမ်းသပ်ချက် မရှိပါ။ သို့သော် သံလိုက်ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းဖြင့် ရောင်နေသော သို့မဟုတ် ပျက်စီးနေသော မိုင်လင်အလွှာကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ကျောရိုးဆစ်ကြားမှ အရည်ကို ယူပြီး စစ်ဆေးခြင်း နည်းလမ်းလည်း ရှိပါသည်။ ဒီနည်းနဲ့ လက္ခဏာာတူ တခြားရောဂါကြောင့်လား၊ မိုင်လင်အလွှာပျက်သော ရောဂါကြောင့်လားဆိုတာ သိနိုင်ပါတယ်။

Multiple Sclerosis (မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါ) ကို ဘယ်လိုကုသပါသလဲ

မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါသည် အမြစ်ပျက် ကုသလို့မရနိုင်သော်လည်း ရောဂါလက္ခဏာများသက်သာနိုင်ရန်နဲ့ ရောဂါပိုမဆိုးစေရန် ကုသမှုများပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ ရောဂါနဲ့ ရောဂါနောက်ဆက်တွဲများ (ဥပမာ ကြွက်သားများ တောင့်တင်းနေခြင်း၊ အားနည်းခြင်း၊ နာခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ်နဲ့ ဆိုင်သောပြဿနာများ၊ ဆီးနဲ့ ဝမ်းပြဿနာများ)အား ကုသနိုင်သည်။

စတီးရွိုက်သည် ရောဂါလက္ခဏာသက်သာရန် အဓိကကုသမှုဖြစ်သည်။ ဆေးများ (အင်တာဖရွန် ဘီတာဝမ်းအေနဲ့ ဝမ်းဘီ၊ ဂလာတီရာမာ) သည် ရောဂါပိုဆိုးခြင်းနဲ့ ပြန်ဖြစ်ခြင်းအားသက်သာစေသည်။

ဒါ့ပြင် လုံလောက်သောအနားယူခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းနဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာအလေးချိန်ထိန်းခြင်းတို့သည်လည်း အရေးပါသည်။

လူနေမှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်းနဲ့ အိမ်သုံးကုထုံးများ

• လုံလောက်စွာ အနားယူပါ။
• လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ။ လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ခြင်းက ကြွက်သား အားတတ်စေပါတယ်။ ရေကူးတတ်ပါက ရေကူးခြင်း သို့မဟုတ် အခြားရေနဲ့ ပတ်သက်သော လေ့ကျင့်ခန်းများ ပိုလုပ်ပေးပါ။ အခြားလေ့ကျင့်ခန်းများ ( ဥပမာ လမ်းလျောက်ခြင်း၊ အေရိုးဗစ်၊ စက်ဘီးစီးခြင်း၊ ယောဂကစားခြင်း)လည်း ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။
• ခန္ဓာကိုယ်ကို အေးအောင်ထားပါ။ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်များခြင်းက ရောဂါပိုဆိုးစေနိုင်ပါတယ်။
• အာဟာရမျှတစွာစားပါ။ အထူးသဖြင့် အိုမီဂါ3ဖက်တီးအက်စစ် ပါဝင်အောင် စားပေးပါ။
• စိတ်ဖိစီးမှု လျှော့ချပါ။ စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ရောဂါလက္ခဏာပိုဆိုးလာနိုင်ပါတယ်။ တရားထိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ပြင်းပြင်းရှူခြင်းတို့က အကူအညီဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

Takeaways

မိုင်လင်အလွှာပျက်သောရောဂါက အပြီးပျောက်အောင် ကုသလို့ မရပေမယ့် ပိုဆိုးမလာအောင် ဆေးဝါးတွေ၊ နေထိုင်မှု ပုံစံပြောင်းလဲတာတွေနဲ့ ထိန်းချုပ်လို့ ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် စိတ်ဓာတ်မကျဘဲ စောစောစီးစီးကုသမှုခံယူဖို့ အကြံပေးလိုပါတယ်။