အတက်ရောဂါကို ဘယ်လို စစ်ဆေးတွေ့ရှိနိုင်သလဲ။
အတက်ရောဂါလို့ သံသယရှိတယ်၊ မကြာခဏ တက်တတ်တယ်ဆိုရင် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသပြီး အကြောင်းရင်း ရှာသင့်ပါတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း အတက်ရောဂါရှိနေတာ မဟုတ်ဘဲ တက်စေတဲ့အကြောင်းအရင်း (ဥပမာ ဦးနှောက်အကျိတ်၊ ဆိုဒီယမ်နည်းနေတာ) ရှိနေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆရာဝန်အနေနဲ့ ရောဂါရာဇဝင်မေးမြန်းတာ၊ စမ်းသပ်တာတွေ လုပ်ဆောင်ပြီးတဲ့နောက်မှာ လိုအပ်တဲ့ ဆေးစစ်မှုတွေ လုပ်သွားမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ
- သွေးစစ်တာ
- ခါးဆစ်ရိုးကြားက အရည်ယူပြီး စစ်ဆေးတာ
- EEGလို့ ခေါ်တဲ့ ဦးနှောက်လှိုင်းတွေ စစ်ဆေးတာ
- ကွန်ပျူတာ ဓာတ်မှန်
- သံလိုက်ဓာတ်မှန်
- PET scan လူနာပေါ် မူတည်ပြီး လိုအပ်တာတွေ စစ်ဆေးသွားမှာပါ။
အတက်ရောဂါကို ဘယ်လိုကုသနိုင်သလဲ။
တစ်ခါလောက် တက်ဖူးတာနဲ့ အတက်ရောဂါရှိတယ်လို့ ပြောလို့ မရပါဘူး။ အတက်ရောဂါအတွက် ဆေးတွေက ချိန်ဆပြီးမှ ပေးရတဲ့အတွက် သေသေချာချာ စစ်ဆေးဖို့ လိုပါတယ်။ အတက်ရောဂါဆေးတွေအပြင် ခွဲစိတ်ကုသတာ၊ အာရုံကြောနှိုးဆွတဲ့ နည်းလမ်းတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ကီတိုdietတွေနဲ့လည်း ရောဂါကုသမှုကို အထောက်အကူဖြစ်အောင် ပေးလေ့ရှိပါတယ်။
တခြားအကြောင်းရင်းကြောင့် တက်တာဆိုရင်တော့ ဒီအကြောင်းရင်းကို ကုသရုံပါပဲ။ ဥပမာ ဆိုဒီယမ်နည်းနေရင် ဆိုဒီယမ်ဖြည့်ပေးတာ၊ ဦးနှောက်အမြှေးရောင်လို့ တက်တာဆိုရင် ပိုးသတ်ဆေးတွေ ပေးတာ စသဖြင့် ကုသလို့ရပါတယ်။
အတက်ရောဂါအတွက် ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်တွေက
အတက်ရောဂါက ကောင်းကောင်း မထိန်းချုပ်နိုင်ဘူးဆိုရင် အချိန်မရွေး တက်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် မတော်တဆ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပြီး အသက်အန္တရာယ်ရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ
- အမြင့်ကနေ ပြုတ်ကျတာ၊ ချော်လဲတာ ဖြစ်နိုင်တဲ့အတွက် အမြင့်တက်ရတဲ့ အလုပ်တွေ မလုပ်ပါနဲ့။
- ကားမမောင်းပါနဲ့။ စက်ယန္တရားတွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ရတဲ့ လုပ်ငန်းမျိုးကို ရှောင်ပါ။ ဒါမှ ကိုယ့်အတွက်ရော သူတစ်ပါးအတွက်ပါ အန္တရာယ်ကင်းမှာပါ။
- ရေမကူးပါနဲ့။ ရေထဲ ဆင်းရတဲ့ အလုပ်တွေ မလုပ်ပါနဲ့။ အခန့်မသင့်ရင် ရေနစ်တတ်ပါတယ်။
- ဆေးကို မှန်မှန်သောက်ပါ။ အိပ်ရေးဝဝအိပ်ပါ။ အာဟာရပြည့်အောင် စားပါ။ လှုပ်လှုပ်ရှားရှားနေပါ။
- အိမ်မှာရှိတဲ့လူတွေက အတက်ရောဂါအရေးပေါ် ပြုစုနည်းကို သင်ထားပါ။ လူနာကို အားပေးပါ။ ရောဂါကြောင့် စိတ်ဓာတ်ကျနေတတ်ပါတယ်။
- အမျိုးသမီးများ အနေနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မယ်ဆို ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပါ။ အတက်ရောဂါကြောင့် မိခင်နဲ့ ကလေး ထိခိုက်တတ်သလို အတက်ကျဆေးတွေကြောင့်လည်း ကလေးမှာ ချို့ယွင်းချက်တွေ ပါတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးမယူသေးဘူးဆိုရင် သေသေချာချာ သားဆက်ခြားပါ။ ကလေးယူမယ်ဆို ဆရာဝန်နဲ့ ကြိုပြောပါ။ ဆေးတွေ ပြန်ချိန်ရပါမယ်။ မမျှော်လင့်ဘဲ ကိုယ်ဝန်ရသွားတာမျိုး မဖြစ်ပါစေနဲ့။
Takeaways
အတက်ရောဂါပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊ သာမန်တက်တာပဲ ဖြစ်ဖြစ် သေသေချာချာ အကြောင်းရင်းရှာပြီး ကုသသင့်ပါတယ်။ ဒါက ရောဂါသက်သက်ဆိုတာထက် အချိန်မရွေး ထဖောက်နိုင်လို့ ပိုပြီး သတိထားရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆရာဝန်ညွှန်ကြားတဲ့ဆေးတွေကို သေသေချာချာ သောက်ပြီး ရောဂါကို ထိန်းချုပ်ဖို့ အကြံပြုလိုပါတယ်။