လူတွေရဲ့ တစ်နေ့တာမှာ လိုအပ်တဲ့ ဗီတာမင်ဓာတ်တွေ၊ အာဟာရဓာတ်တွေ ရရှိမှ ကိုယ်ခန္ဓာက ကောင်းစွာ ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားပြီး သာမန်လူတွေထက် ကိုယ်ခံအားရော ကျန်းမာရေးပါ ပိုကောင်းမှာပါ။ ကလေးတွေ အရိုးသန်မာဖို့၊ ကိုယ်ခန္ဓာကြီးထွားဖို့၊ ကျန်းမာရေးကောင်းဖို့၊ ရောဂါတွေကို တိုက်ထုတ်ပေးနိုင်ဖို့နဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ ကောင်းစွာ အလုပ်လုပ်နိုင်စေဖို့ ဗီတာမင်နဲ့ အာဟာရဓာတ်က အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်နေပါတယ်။
ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေနဲ့ မဖွံ့ဖြိုးသေးတဲ့ နိုင်ငံအချို့မှာ ရှိတဲ့ ကလေးတွေဟာ နေ့စဉ် လုံလောက်တဲ့ အစာအာဟာရတွေ မရရှိကြပါဘူး။ ဒီလိုကလေးတွေဟာ ကြီးပြင်းလာတဲ့အခါမှာ ကိုယ်လက်အင်္ဂါမသန်မစွမ်းဖြစ်တာ၊ ကျန်းမာရေးချူချာတာ၊ အလွယ်တကူ ဖျားနိုင်တာ၊ ကိုယ်ခံအားနည်းတာအပြင် တခြားသော ဘေးဒုက္ခတွေကိုပါ ကြုံတွေ့လာနိုင်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ကလေးတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ ဗီတာမင်နဲ့ အာဟာရဓာတ်အကြောင်း၊ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲသင့်တဲ့ နေထိုင်စားသောက်မှုပုံစံတွေကို ဗဟုသုတအနေနဲ့ ဝေမျှပေးချင်ပါတယ်။
ကလေးတွေအတွက် အရေးပါတဲ့ ဗီတာမင်နဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေဆိုတာ။
ကလေးတွေ ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးလာဖို့နဲ့ ရောဂါဘယ ကင်းရှင်းဖို့အတွက် တစ်နေ့တာ လိုအပ်တဲ့ ဗီတာမင် A, B, C, D, E, K အပြင် ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်၊ သံဓာတ်၊ အိုင်အိုဒင်းဓာတ်၊ ဇင့်ဓာတ် အစရှိတဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေကို နေ့စဉ် လုံလောက်စွာရရှိဖို့ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။
ဒီလိုအာဟာရဓာတ်တွေကို မျှတဖို့အတွက် အဓိက ပြင်ပေးရမယ့်အရာက ကလေးတွေရဲ့ စားသောက်နေထိုင်မှုပုံစံပါ။ နေ့စဉ်စားသုံးတဲ့ အစားအစာတွေဟာ ကလေးတွေရဲ့ အာဟာရဓာတ်ချို့တဲ့မှုနဲ့ အများကြီး သက်ဆိုင်မှုရှိနေပါတယ်။ ပြောင်းလဲလာတဲ့ ခေတ်ကြီးထဲမှာ ကလေးတွေဟာ ကျန်းမာသန်စွမ်းပြီး ကိုယ်ခန္ဓာအတွက် အကျိုးရှိမယ့် အစားအစာထက် အလွယ်တကူ ဝယ်စားလို့ရတဲ့ အသင့်စား Fast food တွေ၊ အချိုစာတွေ၊ မုန့်ပဲသရေစာတွေကို ပိုမိုစားလာကြပါတယ်။ ဒါဟာ ကလေးတွေ အာဟာရဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းရဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်းတွေထဲက တစ်ခုပါ။
ဆီ၊ ဆား၊ သကြား ပါဝင်မှုများတဲ့ အစားအစာတွေကို စားမယ့်အစား ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီးဝလံ၊ ဂျုံနဲ့လုပ်တဲ့အစားအစာတွေ၊ အဆီလျှော့ထားတဲ့ နို့ထွက်ပစ္စည်းတွေ၊ လတ်ဆတ်တဲ့ အသားငါး၊ ကြက်သား၊ ကြက်ဥ၊ ပဲ၊ အစေ့အဆန်တွေကို နေ့စဉ် စားသုံးဖို့ အလေ့အကျင့် လုပ်ထားပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆေးဝါးတွေ၊ ဖြည့်စွက်စာတွေထက် အစားအစာကိုပဲ အဓိက မှန်ကန်စွာစားသုံးပေးရင် ရပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ ဆေးဝါးထက် သဘာဝအစားအစာကနေ ရတဲ့ ဗီတာမင်၊ သတ္တုဓာတ်နဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ စုပ်ယူနိုင်တာကြောင့်ပါ။
အာဟာရဓာတ်တွေကို ပေးနိုင်တဲ့ အစားအစာတွေက ဘာတွေလဲ။
အသား၊ နွားနို့၊ ကြက်ဥ၊ လိမ္မော်သီး၊ မုန်လာဥ၊ ကန်စွန်းဥ တွေကနေ ရနိုင်ပါတယ်။ ဗီတာမင် A ဓာတ်ဟာ အမြင်အာရုံကောင်းစေဖို့၊ အသားအရေလှပစေဖို့၊ ကိုယ်ခံအားကောင်းစေဖို့၊ ကိုယ်ခန္ဓာ ကြီးထွားသန်စွမ်းစေဖို့ အကျိုးပြုပါတယ်။
အသား၊ ငါး၊ ပေါင်မုန့်၊ ကောက်ပဲသီးနှံ၊ နို့ထွက်ပစ္စည်း၊ ကြက်ဥ၊ အစေ့အဆံနဲ့ ဟင်းသီဟင်းရွက်တွေမှာ အများအပြားတွေ့ရပါတယ်။ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောစနစ်ကို အထောက်အကူပေးပြီး မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျရောဂါတွေ၊ သွေးအားနည်းရောဂါတွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အနီရောင်သွေးဆဲလ်တွေကို ထုတ်လုပ်ပေးနှုန်းကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးပါတယ်။
သံပုရာသီး၊ ကီဝီသီး၊ စတော်ဘယ်ရီသီးလို ချဉ်တဲ့ သစ်သီးဝလံတွေ၊ အာလူး၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကနေ ရရှိနိုင်ပါတယ်။ အရေပြားထဲက ကော်လဂျင်တွေကို တည်ဆောက်ပေးလို့ အသားအရေလှပကြည်လင်စေတယ်။ စားလိုက်တဲ့အစားအစာထဲက သံဓာတ်ကို ခန္ဓာကိုယ်က စုပ်ယူပေးမှုကို ကူညီပေးတယ်။ သွား၊ သွားဖုံးနဲ့ အရိုးကျန်းမာစေပြီး ခန္ဓာကိုယ်ထဲဝင်လာတဲ့ ရောဂါပိုးတွေကို တိုက်ထုတ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
အပြင်ထွက်တဲ့အခါမှာ ကိုယ့်အသားအရည်နဲ့ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့နေတဲ့ နေရောင်ခြည်ကနေ ရနိုင်သလို အဆီများတဲ့ ငါးတွေ၊ ကြက်ဥအနှစ်၊ ထောပတ်တွေမှာလည်း အနည်းငယ် ပါဝင်ပါတယ်။ ဗီတာမင် D ဟာ ကယ်လ်စီယမ်ကို ကောင်းစွာ စုပ်ယူပေးနိုင်လို့ အရိုးနဲ့ ကြွက်သားကို ကျန်းမာကြံ့ခိုင်စေပါတယ်။
နေကြာစေ့လို အစေ့အဆန်တွေမှာ အများဆုံး ပါဝင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေပြီး အရေပြားနဲ့ မျက်လုံးကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပေးနိုင်တဲ ဓာတ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဂေါ်ဖီပန်းပွင့်၊ ကန်စွန်းရွက်တို့လို အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကလည်း ရနိုင်သလို ကြက်ဥ၊ ပဲတွေကနေလည်း ရနိုင်ပါတယ်။ ဗီတာမင် K ဟာ သွေးအမြန်တိတ်စေဖို့ ကူညီပေးပြီး အရိုးတွေကိုလည်း ကျန်းမာကြံ့ခိုင်စေပါတယ်။
ဖောလစ်အက်ဆစ် (Folic Acid)
အစိမ်းရောင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ အသည်း၊ ပဲ၊ ဂျုံ၊ ကောက်ပဲသီးနှံမှာ ပါဝင်ပါတယ်။ ကလေးတွေရဲ့ အရိုးနဲ့ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေတဲ့အပြင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေလည်း ဖောလစ်အက်ဆစ် လုံလောက်စွာ ရရှိဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
နွားနို့နဲ့ နို့ထွက်အစားအစာတွေ၊ ဆာဒင်း၊ ဆော်လ်မွန်ငါးလို အရိုးပါဝါးစားလို့ရတဲ့ ငါးတွေ၊ တို့ဟူးနဲ့ အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကနေ ရရှိနိုင်ပါတယ်။ ကယ်လ်စီယမ်ဓါတ်ဟာ သွားနဲ့ အရိုးကို ကြံ့ခိုင်စေဖို့အတွက် ကူညီပေးနိုင်တဲ့ သတ္တုဓါတ်ဖြစ်ပါတယ်။
အိုင်အိုဒင်းဓာတ်
ပင်လယ်စာ၊ အိုင်အိုဒင်းဆားကနေ ရရှိနိုင်ပြီး ကလေးတွေရဲ့ ဉာဏ်ရည်ကို ထက်မြက်စေတယ်။ ကိုယ်တွင်း တစ်ရှူးတွေကို ကောင်းစွာ ကြီးထွားစေဖို့နဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်တွေကို အထောက်အကူပေးလို့ အိုင်အိုဒင်းဓာတ်ကို ပြည့်ဝစွာ ရရှိဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
အသား၊ ကြက်သား၊ ပင်လယ်စာ၊ အခြောက်ခံထားတဲ့ ပဲတွေ၊ ကြက်ဥအနှစ်တွေမှာ အများဆုံးတွေ့ရပါတယ်။ သံဓာတ်ဟာ အောက်စီဂျင်ကို ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ပေးတဲ့နေရာမှာ ကူညီပေးလို့ အမောခံနိုင်တယ်၊ ဖြစ်လာမယ့် ရောဂါတွေကို တိုက်ထုတ်ပေးနိုင်တယ်၊ သွေးအားနည်းရောဂါ မဖြစ်အောင်လည်း ကာကွယ်ပေးနေတယ်။
အသား၊ ကြက်သာ၊ ပင်လယ်စာ၊ နွားနို့၊ အစေ့အဆန်၊ တို့ဟူး၊ ကောက်ပဲသီးနှံတွေမှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ အနာကျက်မြန်စေပြီး ကိုယ်ခံအားကောင်းစေတယ်။ ကလေးတွေကိုလည်း ကျန်းမာပြီး ကြံ့ခိုင်သန်စွမ်းစေပါတယ်။
အာဟာရချို့တဲ့မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတိပြုရန်။
စားသောက်နေထိုင်မှုပုံစံဟာ အာဟာရချို့တဲ့မှု ပြဿနာပေါ် အများကြီး အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိစေတဲ့အတွက် ကိုယ့်ကလေးရဲ့ အစာစားပုံတွေကို အမြဲဂရုစိုက် ကြည့်ရှုနေဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ကိုယ့်ကလေးမှာ တခြားရောဂါ ရှိနိုင်လား၊ ဘယ်လိုအစားအစာတွေနဲ့ ဓာတ်မတည့်ဘူးလဲဆိုတာကို ကိုယ်တိုင်လည်း စောင့်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်သလို ဆရာဝန်နဲ့လည်း သေချာပြသပြီး ဆွေးနွေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
သရေစာတွေ၊ ကိတ်မုန့်၊ အချိုစာတွေ အမြဲစားတတ်ရင်လည်း တခြားအစားအစာကို ပြောင်းကျွေးသင့်ပါတယ်။ တချို့ကလေးတွေက အစားအစာတွေ အများကြီး စားပေမယ့် အာဟာရမပါတွေပဲ စားနေတာကြောင့် ဝပဲ ဝလာပြီး အာဟာရ မပြည့်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ကြီး ကြီးနေပေမယ့် ဖျားနာလွယ်ပါတယ်။
နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ဖို့နဲ့ ခန္ဓာကိုယ် ကောင်းစွာ အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့၊ ကျန်းမာစေဖို့ ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေကို ပြည့်ဝစွာ ရရှိဖို့ဟာ ကလေးတိုင်းအတွက် အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ ကလေးတွေ အသက်ငယ်ရွယ်စဉ်ကနေ ကျန်းကျန်းမာမာနဲ့ ကြီးပြင်းလာစေဖို့ အစာအာဟာရတွေကို သေချာဂရုစိုက်ပေးကြပါလို့ တိုက်တွန်းရင်း နိဂုံးချုပ်လိုက်ပါတယ်။
[embed-health-tool-vaccination-tool]