နေအိမ်လေး ကို သန့်သန့်ရှင်းရှင်းထားပါ။ရောဂါကင်းတယ်ဆိုတဲ့ စကားက အလကားပြောနေတာမဟုတ်ပါဘူး။ လိုအပ်တဲ့ ကျန်းမာရေးဂရုစိုက်မှုတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်နေတာကြောင့် လူကြီးတွေကပြောရတာပါ။နေအိမ်သန့်ရှင်းမှာ နေအိမ်လေး ထဲမှာ ကျန်းမာရေးကို ဒုက္ခပေးနိုင်တဲ့ အင်းဆက်ပိုးမွှားတွေ ကင်းစင်တော့မပေါ့။

နေအိမ်မသန့်ရှင်းတာကြောင့် မဖိတ်ခေါ်ဘဲရောက်လာနိုင်တဲ့ ဧည့်သည်တွေ [သို့မဟုတ်] အင်းဆက်တွေ

နေအိမ်လေး မသန့်ရှင်းတဲ့အခါ နေအိမ်တွင်း နဲ့ နေအိမ် ပတ်ဝန်းကျင်မှာ မဖိတ်ခေါ်ဘဲရောက်လာနိုင်တဲ့ ဧည့်သည်တွေက ဒုနဲ့ဒေးပါ။ အင်းဆက်တွေ ပေါ့။ သူတို့ကရောက်လာပြီးရင် ဒီတိုင်းနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ရောဂါဆိုတဲ့ လက်ဆောင်ကြီးကိုပေးခဲ့မှာနော်။

• ခြင်
• ယင်ကောင်
• ပိုးဟပ်
• ခြ
• သန်း
• ဂျပိုး
• ကြွက်
• ပုရွက်ဆိတ်စတာတွေပေါ့။

မလိုချင်ဘဲရလိုက်မယ့် လက်ဆောင်တွေကရော ဘာတွေများလဲ……

နေအိမ်လေး အတွင်းမှာရှိတဲ့ အင်းဆက်တွေကပေးတဲ့ ဝေဒနာတွေက ဘာတွေများ ဖြစ်မလဲ အတူတူ ကြည့်လိုက်ရအောင်နော်။

ခြင်

နေအိမ်တိုင်းက ခြင်ကင်းဖို့ဆိုတာ မလွယ်ကူမှန်းတော့ သိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းအောင်ထားမယ်ဆိုရင် ခြင်ပေါက်ဖွားမှုကို နည်းနည်းတော့ လျှော့စေနိုင်တာပေါ့။ခြင်အရမ်းများတာကြောင့်ခြင်ကိုက်ခံရမှုကနေတဆင့်

• သွေးလွန်တုပ်ကွေး
• ငှက်ဖျား
• ဆင်ခြေထောက်ရောဂါ
• ဆင်တုပ်ကွေး
• ဂျပန်ဦးနှောင်ရောင်ရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ…..

• နေအိမ်လေး ကို သန့်ရှင်းအောင်ထားပါ
• ခြင်နိုင်ဆေးထွန်းပါ
• လုံခြုံစွာဝတ်ဆင်ပါ။

ယင်ကောင်

ရောဂါပိုးတွေကို ခြေလက်တွေမှာ သယ်ဆောင်လာပြီး ပို့ချတတ်သူတွေပေါ့။ ယင်ကောင်တွေက အညစ်အကြေးတွေမှာ နားပြီး အစားအစာတွေပေါ်မှာ နားလိုက်တဲ့အခါ အစားအစာတွေထဲမှာ ရောဂါပိုးတွေက အလိုလျောက် ပါပြီးသား ဖြစ်သွားရောပေါ့။ ဒီလို မသန့်ရှင်းတဲ့ အစားအစာတွေကို စားမိတဲ့အခါမှာ

• ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောတာ
• ဗိုက်နာတာ
• မအီမသာဖြစ်တာတွေ
• အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါ
• အနာကြီးရောဂါတွေခံစားရနိုင်ပါတယ်။

ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ….

• နေအိမ် ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းအောင် ထားမယ်
• အစားအစာတွေကို ဖုံးအုပ်မယ်
• ယင်ကောင်ကင်းစင်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် တစ်ရပ်ဖြစ်အောင် ဖန်တီးမယ်။

ပိုးဟပ်

ပူနွေးတဲ့နေရာတွေမှာနေတတ်ကြတယ်။ မီးဖိုချောင်တွေ။ နံရံအခေါင်းပေါက်ထဲမှာအနေများကြပါတယ်။ ညမှောင်တဲ့အခါထွက်လာတတ်သလို အလင်းရောင်အားနည်းတဲ့နေရာတွေမှာလည်း အချိန်မရွေးရှိနေနိုင်ပါတယ်။ အစားအစာတွေပေါ်၊ ပန်းကန်အိုးခွက်တွေမှာ ပိုးဟပ်တွေနားလိုက်မယ်၊လျှောက်တက်မယ်ဆိုရင်

• ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောဖြစ်တာ
• ဝမ်းကိုက်တာ
• အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါ
• အစာခြေစနစ်ပြဿနာတွေကို ခံစားရစေနိုင်ပါတယ်။

ဘယ်လိုကာကွယ်ကြမလဲ…..

• နေအိမ်ကိုသန့်ရှင်းအောင်ထားပါ
• ပရုတ်ပြားတွေထားရှိပါ
• အမှိုက်ပုံးတွေကိုသေချာထားရှိပါ
• အစားအစာတွေကို ဖုံးအုပ်ထားပါ
• စိုထိုင်းဆနည်းနိုင်သမျှနည်းအောင် ဂရုစိုက်ပါ။

ခြ

ရုတ်တရက်ကြည့်လိုက်ရင်နေအိမ်ပရိဘောဂတွေကိုပဲ ထိခိုက်စေတာပါ။ ကျန်းမာရေးကို မထိခိုက်စေနိုင်ဘူးလို့ ထင်စရာရှိပါတယ်။ တကယ်တော့နေအိမ်မှာခြတွေရှိနေမယ်ဆိုရင်

• ဓါတ်မတည့်မှုတွေဖြစ်နိုင်တယ်
• ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂ ဖြစ်နိုင်တယ်။

ဘယ်လိုကာကွယ်ကြမလဲ…..

• အိမ်ကိုသေချာလေးသန့်ရှင်းပါ
• ခြအိမ်တွေတွေ့ရှိပြီဆိုရင် အင်းဆက်တိုက်ဖျက်တဲ့ဆေးတစ်မျိုးမျိုးဖြန်းပေးပါ။

ဂျပိုး

အိပ်ရာတွေ၊ အခင်းတွေနဲ့ ဆိုဖာတွေမှာ ခိုအောင်းနေတတ်တဲ့သွေးစုပ်တတ်တဲ့ သတ္တဝါလေးတွေပေါ့။ရောဂါကို တိုက်ရိုက် ပေးတာမျိုး မဟုတ်ပေမယ့်ရောဂါဖြစ်လာစေတဲ့ အကြောင်းရင်းခံ တစ်ခုပေါ့။ နေအိမ်မှာ ဂျပိုးတွေရှိနေမယ်ဆိုရင်

• အရေပြား ဓာတ်မတည့်မှုတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်
• ဂျပိုး ကိုက်ခံရတဲ့ နေရာတွေကို ယားလို့ ကုတ်ရာကနေ အပေါ်ယံအရေပြားတွေ ပေါက်ပြဲပြီး ရောဂါပိုးတွေ ဝင်ရောက်စေနိုင်တယ်။

ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ…..

• နေအိမ်လေး ကို သပ်သပ်ရပ်ရပ်ထားပါ
• အိပ်ယာခင်းတွေ၊စောင်တွေကို ပုံမှန်လျှော်ပါ
• အခင်းတွေကို နေ ထုတ်လှန်းပါ
• ဆိုဖာတွေကို ဖုန်စုပ်ပါ။

ကြွက်

ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ အိမ်တွင်းရန်သူတွေပေါ့။ စားကြွင်းစားကျန်တွေတင် စားတာ မဟုတ်ဘဲ ရောဂါပိုးတွေကိုပါ အတင်း ချန်ထားခဲ့သေးတာ။ အိမ်မှာ ကြွက်ပေါတာကြောင့်

• ပလိပ်ရောဂါ
• Hantavirus Pulmonary Syndrome (HPS) အသက်သေဆုံးသည်အထိပြင်းထန်နိုင်တဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါ
• lymphocytic choriomeningitis virus (LCMV)
• Tularemia
• အသည်းရောင်အသားဝါရောဂါတို့ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ……..

• နေအိမ်ကို သန့်ရှင်းသပ်ရပ်အောင် ထားပါ
• စားကြွင်းစားကျန်တွေ သေချာစွာ စွန့်ပစ်ပါ
• နေအိမ် ပတ်ဝန်းကျင်ကို အမှိုက်ကင်းစင်အောင် ထားပါ။

ကဲ…. နေအိမ်လေး ကို သန့်ရှင်းအောင်ထားပါလို့ ဘာကြောင့် ပြောရတာလဲ ဆိုတာကို သိလောက်ပြီ ထင်ပါတယ်။ အခုကစပြီး နေအိမ်လေး ကို သန့်ရှင်းအောင်ထားလို့ ကိုယ်တိုင်ကိုရော မိသားစုကိုပါ ရောဂါတွေကနေ ကာကွယ်လိုက်ပါ။ နေအိမ်လေး အတွင်းမှာ ရှိတဲ့ အင်းဆက်တွေ ကပေးတဲ့ ဝေဒနာတွေကို ကိုယ်တိုင်ကစပြီး ကာကွယ်လိုက်ပါ။