ဆေးလိပ်တစ်ခုတည်းကပဲ အဆုတ်ကင်ဆာကို ဖြစ်စေတာလား။ ဆေးလိပ်မသောက်ဘဲနဲ့ရော အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်လား။ ဆေးလိပ်က အဆုတ်ကင်ဆာ ဖြစ်ပွားမှုကို မြင့်တက်စေတယ်ဆိုတာ အားလုံးသိပြီးဖြစ်မှာပါ။ ဆေးလိပ်က အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုကို ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်စေတတ်တယ်ဆိုပေမယ့် အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်သူတိုင်းက ဆေးလိပ် သောက်တတ်တဲ့သူတွေ မဟုတ်ကြပါဘူး။ ဆေးလိပ်ကြောင့် မဟုတ်ဘဲ အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ အခြားအကြောင်းအရင်းတွေ အများကြီးရှိပါသေးတယ်။ ။
ခုနောက်ပိုင်းမှာ ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူတွေအပြင် ဆေးလိပ်မသောက်တဲ့အခြားသူတွေမှာပါ အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုနှုန်း မြင့်တက်လာပါတယ်။ အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်တဲ့လူ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က ဆေးလိပ်မသောက်တဲ့သူတွေပါ။
ဆေးလိပ်တစ်ခုတည်းကပဲ အဆုတ်ကင်ဆာကို ဖြစ်စေတာလား။ ဆေးလိပ်မသောက်ဘဲနဲ့ရော အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်လား။
ဆေးလိပ်တစ်ခုတည်းကပဲ အဆုတ်ကင်ဆာကို ဖြစ်စေတာလား။ ဆေးလိပ်မသောက်ဘဲနဲ့ရော အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်လား။ ဆိုတာကို အတူတူ ကြည့်လိုက်ကြရအောင်လား။
အဆုတ်ကင်ဆာ ၃ မျိုးရှိပါတယ်
- Squamous cell lung cancers- ဆေးလိပ်သောက်သူတွေမှာ အတွေ့ရများတဲ့ အဆုတ်ကင်ဆာ
- Adenocarcinomas – ဆေးလိပ်မသောက်သူတွေမှာ အတွေ့ရများတဲ့ အဆုတ်ကင်ဆာ
Squamous cell lung cancers– လေပြွန်တွေမှာဖြစ်တဲ့ ကင်ဆာဖြစ်ပြီး အစောဆုံးတွေ့ရတဲ့ လက္ခဏာတွေကတော့ ချောင်ဆိုးတာ၊ ချောင်းဆိုးသွေးပါတာ ဖြစ်ပါတယ်။
Adenocarcinomas – အဆုတ်အပြင်ပိုင်းမှာဖြစ်တဲ့ ကင်ဆာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး လက္ခဏာမပြဘဲ အကြာကြီးရှိနေတတ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့လက္ခဏာတွေကတော့ အသက်ရှူရကျပ်တာ၊ မောပန်းတာတွေအပြင် ကင်ဆာပြန့်သွားတဲ့နေရာ( အရိုးတို့ ၊ ဦးနှောက်တို့) မှာ ဝေဒနာခံစားရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
Bronchoalveolar carcinoma – Adenocarcinoma အောက်က အုပ်စုခွဲ တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဆေးလိပ်မသောက်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေမှာ အတွေ့များတဲ့ ကင်ဆာတစ်ခုပါ။
ဆေးလိပ်မသောက်ပေမယ့် အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သည့် အကြောင်းများ
- တစ်ဆင့်ခံဆေးလိပ်ငွေ့ ရှူမိခြင်း
ဆေးလိပ်ကို ကိုယ်တိုင်ဖွာတာမဟုတ်ပေမယ့် ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူနားမှာနေပြီး တစ်ဆင်ခံဆေးလိပ်ငွေ့ရှူရှိုက်တဲ့သူတွေဟာ ဆေးလိပ်ငွေ့နဲ့ မထိတွေ့တဲ့သူတွေထက် ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းပိုပြီး ကင်ဆာဖြစ်နိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
- မြေဆီလွှာဆီကနေ ထွက်လာတဲ့ ဓာတ်ငွေ့တွေဟာလည်း အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
- Asbestos exposure
ကျောက်ဂွမ်းနဲ့ထိတွေ့ပြီး အလုပ်လုပ်ရတဲ့သူတွေမှာ mesothelioma လို့ခေါ်တဲ့ အဆုတ်အပြင်လွှာ ကင်ဆာဖြစ်တတ်ပါတယ်။
- ဆီကြော်ကနေထွက်တဲ့ အညှော်နံ့တွေ
အကြော်ကြော်ရာကနေ ထွက်လာတဲ့ အညှော်နံ့ကလည်း အဆုတ်ကင်ဆာကိုဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတစ်ခုပါ။
- အဆုတ်ကင်ဆာက မျိုးရိုးလိုက်တဲ့ ကင်ဆာတစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် အဆုတ်ကင်ဆာ မျိုးရိုးရှိရင်လည်း ကင်ဆာဖြစ်တတ်ပါတယ်။
- လေထုညစ်ညမ်းတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာနေရတဲ့သူတွေဟာလည်း ဆေးလိပ်မသောက်ဘဲနဲ့လည်း အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေများပါတယ်။
ဒါဆို အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို ဘယ်လို လျှော့ချကြမလဲ။
အဆုတ်ကင်တာ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချချင်တယ်ဆိုရင် ဒီအချက်လေးတွေကို လုပ်ဆောင်ပေးလို့ ရပါတယ်။
- အိမ်မှာ အပင်လေးတွေ စိုက်ပါ။ အပင်လေးတွေက အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်က လေထုညစ်ညမ်းမှုကို သန့်စင်ပေးပါလိမ့်မယ်။
- ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူတွေ့ရင် သူတို့အနားလုံးဝမ သွားပါနဲ့။
- ကျောက်ဂွမ်းတို့၊ ဓာတ်မြေသြဇာတို့နဲ့ ထိတွေ့နေရတဲ့ အလုပ်လုပ်နေရရင်လည်း နှာခေါင်းစည်းလိုမျိုး အကာအကွယ် တပ်ပြီးမှ ထိတွေ့ကိုင်တွယ်သင့်ပါတယ်။
- မျိုးရိုးထဲ အဆုတ်ကင်ဆာ ဖြစ်ဖူးသူရှိခဲ့ရင် တစ်နှစ်တစ်ခါလောက် ဆေးစစ်ပြီး မိမိမှာ အဆုတ်ကင်ဆာ ရှိ၊ မရှိ စစ်ဆေးပါ။
အဆုတ်ကင်ဆာ အမျိုးအစားများ
Adenocarcinomas – အဆုတ်အပြင်ပိုင်းမှာဖြစ်တဲ့ ကင်ဆာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး လက္ခဏာမပြဘဲ အကြာကြီးရှိနေတတ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့လက္ခဏာတွေကတော့ အသက်ရှူရကျပ်တာ၊ မောပန်းတာတွေအပြင် ကင်ဆာပြန့်သွားတဲ့နေရာ( အရိုးတို့ ၊ ဦးနှောက်တို့) မှာ ဝေဒနာခံစားရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
Bronchoalveolar carcinoma – Adenocarcinoma အောက်က အုပ်စုခွဲ တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဆေးလိပ်မသောက်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေမှာ အတွေ့များတဲ့ ကင်ဆာတစ်ခုပါ။
[embed-health-tool-bmi]