အကယ်၍ သင့်ဆေးစစ်ချက်မှာ ကိုလက်စထရော ပမာဏမြင့်တက်နေမယ် ဆိုပါစို့။ သင့်အနေနဲ့ မဖြစ်မနေ လိုက်နာရမယ့်အချက်တွေကို ဆရာဝန်က ပြောပြပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီအချက်တွေမှာ မဖြစ်မနေ ပါဝင်မှာကတော့ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဖို့ပါပဲ။ စားသောက်တဲ့ပုံစံကို ပြင်ဆင်ထိန်းညှိရုံသာမကဘဲ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားခြင်းပါ ပြုလုပ်မှသာ ကိုလက်စထရောကို သိသာစွာ ကျဆင်းစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်တော့ ကိုလက်စထရောကျစေမည့် လေ့ကျင့်ခန်းများ အကြောင်း နည်းနည်းလောက် ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။
ကိုလက်စထရောဆိုတာ သွေးထဲမှာလှည့်ပတ်နေတဲ့ အဆီဓာတ်တမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ များပြားသွားရင် သွေးကြောအတွင်းနံရံတွေမှာ တွယ်ကပ်သွားနိုင်ပြီး သွေးကြောကို ကျဉ်းမြောင်းသွားစေပါတယ်။ အဲဒီအခါ နှလုံးရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုမိုများပြားလာပါတယ်။
ကိုလက်စထရောမှာ နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။ LDL ကိုလက်စထရောကတော့ ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးမပေးတဲ့ ကိုလက်စထရောဖြစ်ပြီး ရောဂါတွေဖြစ်စေပါတယ်။ HDL ကိုလက်စထရောကတော့ အကျိုးပြုကိုလက်စထရောဖြစ်ပြီး သွေးထဲမှာ မလိုလားအပ်တဲ့ ကိုလက်စထရောတွေ စုပုံလာခြင်းကနေ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်တဲ့အခါ HDL ကိုလက်စထရောကို တက်လာစေပါတယ်။ အမျိုးသမီးများကို လေ့လာခဲ့တဲ့ သုတေသနတခုမှာ အထိုင်များသူ အမျိုးသမီးများထက် လှုပ်ရှားသွားလာနေတဲ့ အမျိုးသမီးများမှာ HDL ကိုလက်စထရောများကြောင်း သိရပါတယ်။
ကိုလက်စထရောကျစေမည့် လေ့ကျင့်ခန်းများ
သုတေသနတွေအရတော့ လေ့ကျင့်ခန်းဘယ်လောက် လုပ်သလဲဆိုတာက ဘယ်လေ့ကျင့်ခန်းမျိုး လုပ်တယ်ဆိုတာထက် အရေးကြီးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သဘောကတော့ နှစ်သက်ရာလေ့ကျင့်ခန်းမျိုးကို စွဲစွဲမြဲမြဲလုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ နေ့လယ်ထမင်းစားပြီး လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ လှေကားအတက်အဆင်းလုပ်ခြင်း စတာမျိုးတွေ လုပ်နိုင်ပါတယ်။ စနစ်တကျနဲ့ ပုံမှန်လုပ်ဆောင်ချင်တယ်ဆိုရင်တော့ အောက်ပါလေ့ကျင့်ခန်းတွေကို လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။
ကိုလက်စထရောကျစေမည့် လေ့ကျင့်ခန်းများ ကတော့
၁။ ပြေးခြင်း၊ ခပ်ရွရွပြေးခြင်း
သင့်ရဲ့ အဆစ်အမြစ်တွေကောင်းသေးရင်၊ ပြေးဖို့လည်း စိတ်ပါတယ်ဆိုရင် ပြေးခြင်းဟာ ကိုလက်စထရောကျစေဖို့ ထိရောက်တဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းဖြစ်ပါတယ်။ အပြေးပြိုင်ပွဲဝင်နေသလို ပြေးစရာ မလိုပါဘူး။ ကိုယ်နိုင်သလောက်ပဲ ခပ်မှန်မှန်ပြေးနိုင်ပါတယ်။
၂၀၁၃ မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသနအရ တာဝေးအပြေးသမားတွေဟာ တာတိုအပြေးသမားတွေက် HDL ကိုလက်စထရော သိသိသာသာ တိုးတက်မှုရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ သွေးပေါင်ချိန်လည်း ကောင်းမွန်ပါတယ်။
လမ်းလျှောက်ခြင်းဟာ ပြေးခြင်းလိုတော့ ကိုလက်စထရောကို မကျစေဘူးလို့ ဆိုကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျန်းမာရေးသိပ်မကောင်းသူတွေ၊ အဆစ်အမြစ် နာကျင်ကိုက်ခဲသူများဟာ ပြေးဖို့ အခက်အခဲရှိတာကြောင့် လမ်းလျှောက်ခြင်းလောက်သာ လုပ်သင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ပုံမှန်လမ်းလျှောက်ပေးခြင်းဟာ အဆစ်များအတွက် အကျိုးရှိပါတယ်။
၂၀၁၃ မှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသနတခုအရ အပြေးသမားများနဲ့ လမ်းလျှောက်သူများကို လေ့လာကြည့်ရာမှာ ထိရောက်မှု သိပ်မကွာခြားတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် လေ့ကျင့်ခန်း အမျိုးအစားထက်စာရင် ဘယ်လောက်ထိ လုပ်နိုင်သလဲဆိုတာ အဓိကကျပါတယ်။ စွမ်းအင်ကို တူညိစွာ စိုက်ထုတ်လုပ်ဆောင်နိုင်ရင် အကျိုးရလဒ်တူညီမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
တူညီတဲ့ ကယ်လိုရီပမာဏကို လောင်ကျွမ်းစေဖို့အတွက်တော့ လမ်းလျှောက်ခြင်းမှာ အချိန်ပိုယူရမှာဖြစ်ပါတယ်။ သုတေသီတဦးရဲ့ လေ့လာချက်အရ ၄.၃ မိုင်ခန့်ကို ခပ်သွက်သွက်လမ်းလျှောက်ပေးခြင်းဟာ ၃ မိုင်ပြေးခြင်းနဲ့ စွမ်းအင်သုံးစွဲမှုခြင်း တူညီတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
စက်ဘီးစီးခြင်းဟာလည်း ခပ်သွက်သွက်လမ်းလျှောက်ခြင်းလောက် စွမ်းအင်တူညီစွာ သုံးစွဲရပါတယ်။ အရိုးအဆစ်တွေကိုတော့ ပိုမိုသက်သာစေပါတယ်။ ဒါကြောင့် အသက်ကြီးလာသူတွေအတွက် ပိုအဆင်ပြေပါတယ်။ မကြာခဏ အဆစ်နာသူတွေဟာ ပြေးခြင်းထက်စာရင် စက်ဘီးစီးခြင်းနဲ့ ပိုသင့်တော်ပါတယ်။
သုတေသနစာစောင်တခုမှာ ဖော်ပြချက်အရ လုပ်ငန်းခွင်ကို စက်ဘီးစီးပြီးသွားသူများဟာ တခြားသူတွေထက်စာရင် ကိုလက်စထရောနည်းပါးတယ်လို့ ဆိုလိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စက်ဘီးစီးချိန်မှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ သွေးလည်ပတ်မှုဟာ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပါတယ်။ အသက် ၅၀ နဲ့ ၆၅ နှစ်ကြား အရွယ်ရှိ စက်ဘီးပုံမှန်စီးသူများကို လေ့လာခဲ့ရာမှာ ဘာမှမလုပ်သူ တခြားအရွယ်တူများထက်စာရင် နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုနည်းတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
၄။ ရေကူးခြင်း
ရေကူးခြင်းဟာ အဆစ်အမြစ်များကို ထိခိုက်နိုင်ခြေအနည်းဆုံး လေ့ကျင့်ခန်းတခု ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှာ အသက် ၅၀နဲ့ ၇၀ကြား ရေကူးသူအမျိုးသမီးများနဲ့ လမ်းလျှောက်သူအမျိုးသမီးများကို လေ့လာခဲ့ရာမှာ ရေကူးခြင်းဟာ ကိုယ်အလေးချိန်လျှော့ချရာမှာ၊ အဆီချရာမှာ လမ်းလျှောက်ခြင်းထက် ပိုမိုသာလွန်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ပုံမှန်ရေကူးသူများဟာ နှလုံးရောဂါကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေ ပိုနည်းတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဖော်ပြပြီးခဲ့တဲ့ အင်အားအသင့်အတင့်သုံးရတဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းတွေနည်းတူ တည်ငြိမ်စွာ လှုပ်ရှားရတဲ့ ယောဂလေ့ကျင့်ခန်းတွေဟာလည်း ကိုလက်စထရောလျှော့ချဖို့ အထောက်အကူ ပြုပါတယ်။ သုတေသနတွေအရ သုံးလလောက်ဆက်တိုက် ယောဂလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပေးရင် LDL ကိုလက်စထရောကို ကျဆင်းစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပါတယ်။
Takeaway
ပြေးခြင်း၊ လမ်းလျှောက်ခြင်းအပြင် တင်းနစ်ရိုက်ခြင်း၊ ကခုန်ခြင်း စတာတွလည်း ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ အဓိကကတော့ အင်အားအသင့်အတင့်စိုက်ထုတ်ရတဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းမျိုးကို တစ်နေ့ မိနစ် ၃၀ နှုန်းနဲ့ နေ့စဉ်ပြုလုပ်သွားနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။
[embed-health-tool-heart-rate]
