အရင်လိုမျိုး အချိန်တွေ ဘယ်တော့များမှ ပြန်ရပါ့မလဲ။ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် စကားပြော စားသောက်ကြရတာတွေ၊ အလုပ်တွေလုပ်ရတာ၊ သင်တန်းတွေ ကျောင်းတွေတက်ရတာ၊ ခရီးတွေ သွားရတာလိုမျိုး ပေါ့ပါးလွတ်လပ်မှုတွေကို ဘယ်တော့မှများ ပြန်ရပါ့မလဲဆိုတဲ့ အတွေးတွေက အခုလို ကာလမှာ လူတိုင်း လိုလိုရဲ့ ခေါင်းထဲမှာ တွေးမိနေမယ့် အရာပါ။

ကပ်ဆိုးကြီးရဲ့ ဖိစီးမှုကြောင့် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ပြီး စိတ်ညစ်နေရသူတွေ၊ ချစ်ခင်ရတဲ့ မိသားစုဝင်တွေကို လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးလိုက်ရသူတွေက ကပ်ကြီးအချိန် ကြာလာတာနဲ့အမျှ ပိုများလာလေပါ။ ဒီလို ဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့အတူ စိတ်ထဲမှာ ခံစားလာရတဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေး ပြဿနာ တစ်ခု ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ Apathyလို့ ခေါ်တဲ့ နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေအပေါ်မှာ စိတ်ဝင်စားနိုင်စွမ်း၊ လုပ်ဆောင်လိုစိတ်တွေ ကင်းမဲ့လာတာပါ။

ဒီတစ်ခေါက်တော့ လူတော်တော်များများမှာ သူကိုယ်တိုင်တောင် မသိလိုက်ဘဲ ခံစားနေရတဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေး ပြဿနာတစ်ရပ် Apathyအကြောင်းလေး ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။

Apathy ဆိုတာ

• Alzheimer’s ရောဂါ
• စိုးရိမ်ပူပန်မှု
• စိတ်ဓာတ်ကျတာ
• Fronto-temporal dementia
• ပါကင်ဆန် ရောဂါ
• Schizophrenia
• လေဖြတ်တာ
• နာတာရှည် အပျော့စား စိတ်ကျရောဂါ ခံစားနေရတာတွေပါ။

Apathyအမျိုးအစားများ

Apathy စိတ်ကျန်းမာရေး အခြေအနေမှာ အခုလို အမျိုးအစားတွေ ကွာခြားပါသေးတယ်။

Emotional apathy – အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ခံစားမှုရော အပျက်သဘောဆောင်တဲ့ ခံစားမှုပါ မရှိတာ

Behavioral apathy – ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကျေနပ်မှုတွေ ပျောက်ဆုံးနေတာ

General apathy- စိတ်အားထက်သန်မှု မရှိတာ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှု အားနည်းလာတာ၊ လူမှုဆက်ဆံရေး နည်းပါးလာတာ

Compassion fatigue – စိတ် တအားပင်ပန်းပြီး အခြားသူတွေအပေါ် သည်းခံနိုင်စွမ်း နည်းသွားတာ တွေဆိုပြီး အမျိုးအစားတွေ ကွာခြားနိုင်ပါတယ်။

လက္ခဏာများ

Apathyရဲ့ လက္ခဏာတွေအနေနဲ့

• နေ့စဉ် လုပ်ဆောင်နေကျ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ပြီးမြောက်အောင် လုပ်ဆောင်ဖို့ ခက်နေမယ်
• မတူညီဘဲ ကွာခြားမှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ ခံစားရမယ်
• ခံစားမှုတွေ ကင်းမဲ့နေမယ်
• နေ့စဉ် လုပ်ဆောင်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် စိတ်ဝင်စားမှု မရှိဖြစ်နေမယ်
• လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို ပြီးမြောက်အောင် လုပ်ဆောင်ဖို့အတွက် စိတ်အားထက်သန်မှု ကင်းမဲ့နေမယ်
• ကိုယ်ထဲမှာ အားမရှိသလို ခံစားရမယ်
• လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေမှာ ပါဝင်လုပ်ဆောင်ဖို့ စိတ်ဝင်စားမှု မရှိဖြစ်နေမယ်
• ကောင်းတဲ့ ကိစ္စမှာရော မကောင်းတဲ့ ကိစ္စတွေမှာပါ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် စိတ်မပါဘဲ ဖြစ်နေမယ်။

အခုပြောခဲ့တဲ့ လက္ခဏာတွေက စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့ လက္ခဏာတွေနဲ့ ခပ်ဆင်ဆင် တူနိုင်ပေမယ့် စိတ်ဓာတ်ကျတာက နေ့စဉ် လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေရဲ့ အသွားအလာကို နားလည်ပေမယ့် Apathy ခံစားနေရပြီဆိုရင်တော့ လုပ်ဆောင်နေကျ အလုပ်တွေကို လုပ်ဆောင်ဖို့တောင် စိတ်ဝင်စားမှု မရှိတာမျိုး ခံစားရနိုင်ပါတယ်။