မေး- ဝက်သားစားတဲ့လူပဲ ကူးမှာလား
ဖြေ – ဝက်တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ်က သန္ဓေပြောင်းပြီး လူတွေကိုကူးစက်တယ်၊ လူကနေလူကိုပြန့်ပွားတယ်။ပြောရရင် ဝက်တွေနဲ့ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့မှုရှိတဲ့သူတွေကို ကူးစက်ရာက အစပြုခဲ့တာဖြစ်ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ လူကနေလူကိုပဲ တဆင့်တဆင့် ကူးစက်ပြန့်ပွားစေတာမို့ ဝက်သားစားစား၊ မစားစား သက်သတ်လွတ်သမားတောင် ကူးစက်ခံရနိုင်ပါတယ်။
မေး – ဝက်သားပါသမျှ အကုန်ရှောင်ရမှာလား
ဝက်တုပ်ကွေးက အစားအစာကနေကူးတာမဟုတ်ပါဘူး။ ရောဂါရှိနေတဲ့သူရဲ့ ချောင်းဆိုး၊ နှာချေလိုက်တဲ့ လေထုတွင်းအမှုန်တွေကတဆင့် ပုံမှန်တုပ်ကွေးရောဂါလိုပဲ ကူးစက်ပြန့်ပွားတာပါ။ ဝက်သားကို ကိုင်တွယ်၊ ပြင်ဆင်ချက်ပြုတ်နည်းမှန်ကန်နေသရွေ့ ဘေးကင်းပါတယ်။ အပူချိန် ၁၆၀ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်မှာ ဗိုင်းရပ်စ်တွေအကုန်သေနိုင်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့်ရောဂါရှိလို့သေတဲ့ဝက်ရဲ့အသားဆိုရင်တော့ swine flu ဗိုင်းရပ်စ်မကူးနိုင်ပေမယ့် တခြားရောဂါပိုးတွေအများကြီးပါလာနိုင်လို့ သတိထားရမှာတော့ဖြစ်ပါတယ်။ ဝက်သားစားမယ်ဆို အရည်အသွေးနဲ့လတ်ဆတ်မှု၊ရောဂါကင်းမှုကို ထည့်စဉ်းစားပါ။
မေး – ဒါဆို လူလူချင်း ဘယ်လိုနည်းနဲ့ ကူးစက်နိုင်လဲ
ရောဂါရှိနေသူက ချောင်းဆိုး၊ နှာချေလိုက်တဲ့အခါ လေထုထဲရောက်လာတဲ့အမှုန်တွေကနေ ကူးတာပါ။ တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ်ပါတဲ့လေတွေကို ရှူရှိုက်မိတဲ့အခါ ဒါမှမဟုတ် ဗိုင်းရပ်စ်ကပ်ငြိကျန်နေတဲ့ မျက်နှာပြင်တစ်ခုခုဆီကနေ မျက်လုံး၊နှာခေါင်းနဲ့ ပါးစပ် စတာတွေဆီကို ကူးစက်ရရှိနိင်ပါတယ်။
မေး – စားပွဲ၊ကြမ်းပြင်၊နံရံ စတဲ့မျက်နှာပြင်တွေမှာ ပိုးကဘယ်လောက်ကြာကြာအသက်ရှင်နိုင်လဲ
ဖြေ – ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးက သက်မဲ့အရာဝတ္ထုတွေမှာ ဒါမှမဟုတ် လက်မှာ ကပ်ငြိရင် မိနစ်ပိုင်းလေးပဲ အသက်ရှင်နိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဆက်ပြန့်ပွားဖို့ လုံလောက်တဲ့အချိန်အတိုင်းအတာဖြစ်နေတယ်။ ဥပမာ ကိုယ့်ရုံးခန်းထဲက တစ်ယောက်ယောက်နှာချေလိုက်တယ်၊ချောင်းဆိုးလိုက်တယ်ဆိုပါစို့။ စားပွဲ သို့မဟုတ် မျက်နှာပြင်တနေရာရာမှာ နှာရည် သို့မဟုတ် တံတွေးတွေစင်မယ်၊ ဒါကိုထိတွေ့မိရာက လွယ်လွယ်ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ရာကနေလည်း ကိုယ့်လက်ကို ရောဂါပိုးရရှိနိုင်တယ်၊ ကိုယ့်မျက်လုံးပွတ်မိမယ်ဆိုရင်ပြီးပြီပဲ။ အကောင်းဆုံးက လက်ဆေးပါ။
မေး – ပုံမှန်တုပ်ကွေးနဲ့ လက္ခဏာ တူတူပဲလား
ဖြေ – အများအားဖြင့်ဆင်တူပါတယ်။ ဝက်တုပ်ကွေးကတော့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းလက္ခဏာတွေအပြင် ဝမ်းလျှောတာနဲ့ ပျို့အန်တာတွေ ပါဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ H1N1 ဝက်တုပ်ကွေးက ရိုးရိုးရာသီတုပ်ကွေးထက် အဆုတ်ထဲကို ပိုနက်ရှိုင်းစွာကူးစက်ရောက်ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဝက်တုပ်ကွေးလက္ခဏာတွေက –
- ချမ်းတုန်ခြင်း
- ချောင်းဆိုးခြင်း
- မောပန်းအားကုန်ခြင်း
- ဝမ်းလျှောခြင်း
- ဖျားခြင်း
- ခေါင်းကိုက်ခြင်းနဲ့ ခန္ဓါကိုယ်နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း
- လည်ချောင်းနာခြင်း
- နှာစေးနှာပိတ်ခြင်း တို့ဖြစ်ပါတယ်။
မေး – ဝက်တုပ်ကွေးဖြစ်နေပြီလို့ ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ
H1N1 ဗိုင်းရပ်စ်က တခြားအသက်ရှူလမ်းကြောင်းဗိုင်းရပ်စ်တွေနဲ့ လက္ခဏာဆင်တူပေမယ့် သူကပိုပြင်းထန်ပြီး ရောဂါအစပျိုးချိန်ကလည်း ရုတ်တရက်ကြီးဖြစ်ပါတယ်။ အအေးမိတုပ်ကွေးတွေက နှာချေလိုက်၊နှာရည်ကျလိုက်နဲ့ အရှိန်ယူပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း တဖြည်းဖြည်းချင်းစလာပေမယ့် သူကတော့ နုံးချိခြင်း၊ အဖျားတက်ခြင်း၊ ကြွက်သားနာကျင်ကိုက်ခဲခြင်းစတဲ့ အပြင်းစားလက္ခဏာတွေနဲ့ တစ်စုတည်းပေါ်လာတတ်ပါတယ်။
မေး – ကူးစက်ခံရတာနဲ့ သေမှာလား
ဖြေ- ကိုယ်ခံအားကောင်းတဲ့သူတွေ မှာ ကုသမှုခံယူပြီး သက်သာသွားသူတွေရှိပေမယ့်ပြင်းထန်ရင်တော့ အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်ပါတယ်။ ကုသတဲ့အခါဗိုင်းရပ်ဆန့်ကျင်ဆေး oseltamivir (Tamiflu) and zanamivirကို အကြံပေးထောက်ခံထားပါတယ်။ ရောဂါပိုးက ဆေးယဉ်သွားနိုင်တဲ့ အကြောင်းပြချက်ကြောင့် တုပ်ကွေးနောက်ဆက်တွဲတွေရနိုင်ချေများသူတွေမှာပဲ သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ ကျန်းမာရေးကောင်းတဲ့လူအနေနဲ့တော့ ဝက်တုပ်ကွေးကူးခဲ့ရင်တော့ ခုခံအားနဲ့ပြန်တိုက်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
မေး – ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ
ဖြေ – ဝက်တုပ်ကွေးကူးစက်ပြန့်ပွားမှုကို ကာကွယ်ဖို့ အကောင်းဆုံး ကျန်းမာရေးအကြံပြုချက်တွေကတော့ –
- နေမကောင်းဖြစ်ရင် အိမ်မှာပဲနေပါ။နေမကောင်းဖြစ်တဲ့အခါ ၂၄ နာရီအတွင်းတော့ အိမ်မှာပဲနားနေပြီး တခြားသူကိုမကူးအောင် ဂရုစိုက်ပါ။
- လက်မကြာခဏဆေးပါ။ရောဂါပိုးတွေရန်က ကာကွယ်နိုင်ဖို့အလွယ်ဆုံးနည်းလမ်းပါ။ ဆပ်ပြာနဲ့ဆေးပါ ဒါမှမဟုတ်ရင် လက်သန့်ဆေးရည်သုံးပါ။ ကြမ်းပြင်၊ မျက်နှာပြင်နဲ့ အသုံးအဆောင်တွေမှာ ရောဂါရှိသူဆီက နှာချေ ချောင်းဆိုးရာကနေထွက်လာတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်တွေကပ်နေနိုင်တယ်။
- နှာချေချောင်းဆိုးတာ ထိန်းပါ။နှာချေချောင်းဆိုးတိုင်း အဝတ်နဲ့အုပ်ဆိုးတဲ့အကျင့်ကိုလုပ်ပါ။ နှာခေါင်းစည်းသုံးလည်းရပါတယ်။ လုံးဝလက်မအားရင် တံတောင်ဆစ်နဲ့ပဲဖြစ်ဖြစ် ကာပြီးဆိုးပါ။
- သုံးပြီးသားတစ်ရှူးတွေသေချာစွန့်ပစ်ပါ။
- လူများလွန်းတဲ့နေရာတွေ မလိုအပ်ဘဲမသွားပါနဲ့။ ကိုယ့်မှာကိုယ်ခံအားနည်းနေတဲ့အခါမျိုးဆို ကူးစက်ခံရလွယ်နိုင်ပါတယ်။ အသက် ၅ နှစ်အောက်ကလေးတွေ၊ ၆၅ နှစ်အထက် သက်ကြီးပိုင်းတွေ၊ နာတာရှည်မကျန်းမာသူတွေ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေ၊ ပန်းနာရင်ကျပ်၊နှလုံးတို့လိုရောဂါရှိသူတွေဟာ ဘယ်တုပ်ကွေးကိုမဆို ကူးစက်ခံရလွယ်တဲ့သူတွေဖြစ်လို့ ပိုသတိထားသင့်ပါတယ်။
Hello Health Groupသည် ဆေးပညာဆိုင်ရာ အကြံပေးချက်များ၊ ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသခြင်းများ မပြုလုပ်ပေးပါ။
[embed-health-tool-bmi]