Platelet disorders ( သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်) ပြဿနာ

Platelet disorders ( သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်) ပြဿနာ ဆိုတာ

သွေးတွေကို အမျိုးမျိုးသော သွေးဆဲလ်တွေ (သွေးနီဥဆဲလ်၊ သွေးဖြူဥဆဲလ်နဲ့ သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်) စတာတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။ ဒီသွေးဆဲလ်တွေက သွေးရည်ကြည် (plasma) ထဲမှာ အတူတကွ ရှိနေတာပါ။

သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေက အပေါ်မှာ ပြောခဲ့သလို ထိခိုက်မိတဲ့အခါ သွေးတိတ်စေဖို့ လုပ်ဆောင်ပေးတာပါ။  သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေက ပင်မဆဲလ်တွေကနေ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ရိုးတွင်းခြင်ဆီတွေပါ။

ရိုးတွင်းခြင်ဆီ ဆဲလ်တွေက ဖြစ်ပေါ်လာပြီးတဲ့အခါ ကြီးရင့်လာကြတယ်။ အဲ့နောက်မှာ သေဆုံးကြပါတယ်။ ဒီလို မသေဆုံးခင်မှာ သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေကို ထုတ်လုပ်ပေးပါတယ်။

ဒီသွေးဆဲလ်တွေက သွေးကြောထဲမှာ လှည့်ပတ် စီးဆင်းနေပြီး ပိုလျှံနေတဲ့အရာတွေကိုတော့ သရက်ရွက်ထဲမှာ သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။ သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေက ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ တစ်ပတ်ကျော်ကြာ ရှင်သန်ပြီး အဲ့နောက်မှာတော့ သွေးဆဲလ်တွေကို ဖျက်ဆီးပစ်လို့ အသစ် ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။

ဒီအခြေအနေတွေ ပုံမှန် မဟုတ်တဲ့ အနေအထားကို Platelet disorders ( သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်) ပြဿနာလို့ ခေါ်တာပါ။

Platelet disorders ( သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်) ပြဿနာ အမျိုးအစားများ

သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာ အမျိုးမျိုးရှိနိုင်ပါတယ်။

သွေးထဲမှာ သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေ များနေတာ (Thrombocythaemia) – Platelets တွေ နည်းလွန်းတဲ့အခါ သွေးထွက်လွန်တာ ဖြစ်တတ်သလို Platelets တွေများလွန်းနေတဲ့ အခါကျ သွေးခဲတွေ ဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။ ဒီသွေးခဲ တွေ ပြုတ်သွားတဲ့အခါ ဦးနှောက်သွေးကြောမှာ သွားပိတ်ရင် လေဖြတ်ခြင်းနဲ့ နှလုံးသွေးကြောမှာ သွားပိတ်ရင် နှလုံးကြွက်သားပုပ်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

သွေးထဲမှာ သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေ နည်းနေတာ (Thrombocytopenia) – Plateletsတွေ ရှိသင့်တဲ့ ပမာဏအောက် ရောက်နေတဲ့ အခါ ထိခိုက်ဒဏ်ရာသေးသေးလေးကနေ သွေးအများကြီးထွက်ပြီး မတိတ်တော့တာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

Platelets က ပုံမှန် အလုပ်မလုပ်တာ ( Dysfunction disorders) – သွေးထဲမှာ သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေ ရှိပေမယ့် ပုံမှန် အလုပ်မလုပ်တာမျိုးပါ။ တချို့ ပုံစံမမှန်တဲ့ Platelets တွေ များနေရင် သွေးတိတ်စေတဲ့ လုပ်ငန်းကောင်းကောင်း မလုပ်နိုင်တော့တာကြောင့် သွေးထွက်လွန်တဲ့ ပြဿနာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒီအခြေအနေတွေက သွေးခဲမှု ဖြစ်စဉ်ကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေပြီး ပုံမှန် မဟုတ်တဲ့ သွေးခဲတာ၊ သွေးထွက် များတာတွေကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့်ကတော့ သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်တွေ မူမမှန်တာက လက္ခဏာတွေ ခပ်ဆင်ဆင်ပါပဲ။

ထိခိုက်မိတဲ့အခါ သွေးတော်တော်နဲ့ မတိတ်တာ၊ ပါးစပ်၊ နှာခေါင်းစတဲ့ နေရာတွေကနေ သွေးထွက်တ၊ အစာခြေစနစ်မှာ သွေးယိုစိမ့်တာ၊ ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူပြီးတဲ့အခါ သွေး မတိတ်တာ၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့အခါ သွေးမတိတ်တာတွေ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

ဒီလက္ခဏာတွေက မွေးဖွားပြီး ချက်ကြိုးဖတ်တဲ့အချိန်မှာ သိနိုင်သလို ကလေးဘဝ မှာကတည်းက သိနိုင်ပါတယ်။

Platelet disorders ( သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်) ပြဿနာ ဘာကြောင့်ဖြစ်

Platelet disorders ( သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်) ပြဿနာကို ဖြစ်စေတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းက မျိုးဗီဇ မှားယွင်းတာ (သို့မဟုတ်) သန္ဓေ​ပြောင်းတာပါ။ လူသားတွေမှာ မတူကွဲပြားတဲ့ မျိုးဗီဇ ၃၀၀၀၀ ကနေ ၄၀၀၀၀ အထိ ရှိပါတယ်။ ဒီ မျိုးဗီဇ တစ်ခု တိုင်းမှာ လုပ်ငန်းစဉ် တစ်ရပ်စီ ရှိပါတယ်။ ဒီမျိုးဗီဇ တစ်ရပ်စီမှာ ခရိုမိုဆုန်း ၂၃ ခုစီ ပါဝင်နေပါတယ်။ ဒီတွဲစပ်မှုတွေက မှားယွင်းတဲ့အခါ Platelet disorders ( သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ်) ပြဿနာ ဖြစ်လာရပါတယ်။

သန္ဓေပြောင်းတာကတော့ မိဘဆီကနေ သားသမီးဆီကို လက်ဆင့်ကမ်းတဲ့အချိန်မှာ ဖြစ်ပေါ်တာပါ။ တစ်ခါတလေမှာ မိဘတွေမှာ လက္ခဏာမပြဘဲ သူတို့ဆီကနေ ကလေးဆီကို လက်ဆင့်ကမ်းလိုက်တဲ့ မျိုးဗီဇတွေမှာမှ ပါလာတာမျိုးလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ မျိုးရိုးထဲက တစ်ယောက်ယောက်မှာ ခံစားရဖူးတာက ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများပါတယ်။

ဘယ်လို လက္ခဏာတွေ ရှိနိုင်လဲ………

သွေးတိတ်စေတဲ့ သွေးဆဲလ် များနေမယ်ဆိုရင်

• ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ သွေးမြန်မြန်ခဲတာ။
• သွေးခဲတွေ ဖြစ်တာ
• ခြေထောက်က သွေးပြန်ကြောမှာ သွေးခဲပြီး ခြေထောက်တွေ ရောင်တာ
• ထုံကျဉ်တာ
• အားနည်းတာ
• ဦးနှောက်ထဲမှာ သွေးခဲပြီး လေဖြတ်တာမျိုး ခံစားရနိုင်ပါတယ်။

ဒီရောဂါအခြေအနေက ပြင်းထန်ရင် အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမျိုးဆိုရင် ကုသမှုကို ခံယူဖို့ လိုပေမယ့် သိပ်မပြင်းထန်တဲ့ အခြေအနေမျိုးဆိုရင် နေ့စဉ် နေထိုင်မှုပုံစံကို ပြောင်းလဲပြီး အကောင်းဆုံး ဂရုစိုက်ဖို့ လိုပါမယ်။