မကြာသေးတဲ့လေ့လာမှုတစ်ချို့အရ သင့်ရဲ့ဆံပင်ဖြန်းဆေး၊ လက်သည်းဆိုးဆေး နဲ့ ရေမွှေးတွေက phthalates လို့ခေါ်တဲ့ ဓါတုပစ္စည်းကြောင့် သင့်ကိုဆီးချိုဖြစ်နိုင်ချေများစေပါတယ်။
သင့်အနေနဲ့ phthalates ကိုကြားဖူးချင်မှကြားဖူးလိမ့်မယ်။ Phthaletes ဆိုတာ လက်သည်းဆိုးဆေး၊ ဆံပင်ဖြန်းဆေး၊ လိုးရှင်းတွေ၊ ရေမွှေးတွေစတဲ့ အလှကုန်တွေနဲ့ အိမ်သုံးကုန်တွေဖြစ်တဲ့ မိုးကာဝတ်စုံ၊ ရေချိုးခန်းလိုက်ကာ နဲ အစားအစာထုတ်ပိုးတဲ့ပစည်းတွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီဆောင်းပါးမှာ သင့်အနေနဲ့ ဒီကြောင်းကိုပိုသိရမှာပါ။
ဘာလို့လဲ ? ဘာလို့လဲဆိုတော့US ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး နဲ့ ကာကွယ်ရေးဌာနကဒီ phthalates တွေကအမေရိကန်လူမျိုးအားလုံးကိုပတ်ဝန်းကျင်ညစ်ညမ်းမှုအတွက်စစ်ဆေးတဲ့အခါတွေ့ရလို့ပါ။ ဒါ့အပြင်ဆိုးကျိုးအနည်းငယ်ရှိနိုင်ပါတယ်။ဥပမာ – ဆီးချိုဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းအရင်းများကိုအထောက်အကူပြုပေးခြင်းဘဲဖြစ်ပါတယ်။
ဆီးချိုဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းအရင်းတွေနဲ့မကြာသေးခင်က Phthalates အကြောင်းလေ့လာမှုများ
အသက်၇၀လူတွေကို လေ့လာတဲ့ လေ့လာမှုတစ်ခုမှာဆီးချိုရှိနေတဲ့သတွေကသာမန်သူတွေထက်ကိုယ်ထဲမှာphthalates တွေပိုပါဝင်ပါတယ်။ ဒီရလဒ်တွေကို diabetes care ဆိုတဲ့ဂျာနယ်မှာ ကြေညာထားပါတယ်။
ပိုစောတဲ့လေ့လာမှုတွေမှာမိန်းမတွေက ယောက်ျားတွေထက် phthalate ပါဝင်မှုပိုများပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်တာကမိန်းမတွေက ယောက်ျားတွေထက်တစ်ကိုယ်ရေနဲ့အလှကုန်တွေကိုပိုသုံးတယ်လို့လေ့လာသူတွေခန့်မှန်းကြပါတယ်။ ဒါကြောင့်ဘဲ Brigham နဲ့ Boston မှာရှိတဲ့အမျိုးသမီးဆေးရုံမှာရှိတဲ့PhD တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့Tamarra James-Todd နဲ့သူ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေကဆီးချိုရှိတဲ့အမျိုးသမီးတွေရဲ့ဆီးထဲမှာphthalates ပိုပါလားမပါလားသိချင်ခဲ့ကြပါတယ်။ စမ်းသပ်တဲ့အခါမှာတော့ဆီးချိုရှိတဲ့အမျိုးသမီးတွေကမရှိသူတွေထက် phthalates နှစ်ဆနီးနီးပိုများတာတွေ့ရပါတယ်။
အလှကုန်တွေမှာပါတဲ့ phthalates ကိုဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ ?
ကံမကောင်းစွာနဲ့အလှကုန်တွေထဲက phthalates ကိုရှောင်လို့မရပါဘူး။ Companies တွေက phthalates တွေကသူတို့ရဲ့ထုတ်လုပ်မှုလျှို့ဝက်ချက်လို့ဆိုပြီးအလှကုန်တွေရဲ့ label မှာ phthalates ကိုမဖော်ပြထားကြပါဘူးလို့ James-Todd ကဆိုပါတယ်။ဥရောပကခြေတစ်လှမ်းသာပါတယ်။ သူတို့မှာ phthalates အမျိုးအစားပေါင်းများစွာကိုတရားဝင်တားမြစ်လိုက်ပါတယ်။ ကျွနမတို့အနေနဲ့လည်းအစိုးရကိုဒီဓါတုထုတ်ကုန်တွေကိုကာကွယ်ဖို့ သေချာလုပ်ဖို့လိအပ်ပါတယ်လို့ James-Todd ကဆိုပါတယ်။
ဒါပေမယ့် phthalate နဲ့ဆီးချိုတို့ကြားကဆက်နွယ်မှုကိုတိတိကျကျသိရဖို့က လေ့လာစမ်းသပ်မှုတွေလုပ်ဖို့လိုသေးတယ်လို့James-Todd ကဆိုပါတယ်။ လောလောဆယ်တော့ကျွန်မတို့မှာဆက်နွယ်တာလေးပဲဖြစ်ပါသေးတယ်။ ဖြစ်စေနိုင်တဲ့အရာဆိုပြီးနာမည်တပ်လို့မရသေးပါဘူးလို့သူမကရှင်းပြပါတယ်။ လေ့လာသူတွေက phthalates ကအသက်ငယ်စဉ်အဝလွန်ခြင်းအပေါ်သက်ရောက်မှုအပေါ်လေ့လာနေပြီးအလှကုန်တွေမှာပါတဲ့phthalates နဲ့တခြားတွေမှာပါတဲ့ phthalates ကိုနှိုင်းယှဉ်နေပါတယ်။
ကျွန်မတို့အနေနဲ့ phthalates ကိုရှောင်ကြဉ်ကြပါလို့ပြောဖို့သင်သေတွေမလုံလောက်သေးပေမယ့်တကယ်လို့ပြောခဲ့မယ်ဆိုရင်တောင် phthalates တွေကကျွန်မတို့ပတ်ဝန်းကျင်မှာအများကြီးပါလို့သူမကပြောပါတယ်။ သင့်အနေနဲ့လုပ်နိုင်တာတစ်ခုက phthalates free လို့ရေးထားတဲ့အလှကုန်တွေကိုသုံးဖို့ပါဘဲ၊ဒါပေမယ့်အစိုးရကစည်းမျဉ်းတွေမကန့်သတ်ထားတဲ့အတွက်အာမခံချက်တော့မရှိပါဘူး။ သင့်အနေနဲ့အစားအစာတွေတင်ဖို့ပလတ်စတစ်အစားဖန်ကိုအသုံးပြုနိုင်သလိုသဘာဝအလှကုန်တွေကိုလည်းအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်လို့သူမကဆိုပါတယ်။
တခြားဆီးချိုဖြစ်စေတဲ့ဓါတုထုတ်ကုန်များ
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်တွေက လေ့လာမှုတွေကဆီးချို type 1 နဲ့ type 2 ကိုဓါတုပစ္စည်းများစွာနဲ့ဆက်နွယ်နေကြောင်းရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါတွေထဲမှာ cadmium, mercury, arsenic နဲ့ lead တို့ပါဝင်ပါတယ်။Aluminum နဲ့ fluoride တို့ကလည်းဆီးချိုနဲ့ဆက်နွယ်နေတာ တွေ့ရပါတယ်။
ဆီးချိုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ယေဘူယျအကျဆုံးသတ္တုကတော့ mercury ဖြစ်ပါတယ်။Mercury ပါဝင်နှုန်းမြင်တဲ့ငါးကိုစားခြင်း၊ကျောက်မီးသွေးဓါတ်အားတိုင်မှအငွေ့ကိုရှူခြင်းတွေကဆီးချိုဖြစ်နိုင်တာတွေပါ။ တချို့လေ့လာမှုတွေကmercury နဲ့လူကိုယ်ရဲ့ insulin ထုတ်လုပ်မှုလျော့သွားခြင်းကြားကဆက်နွယ်မှုကိုပြသခဲ့ပါတယ်။
Dr. Taylor က phthalates နဲ့ပတ်သက်တာတွေကပိုမိုကြီးထွားလာတယ်လို့ကောက်ချက်ချခဲ့ပါတယ်။Phthalatesက ယေဘူယျကျတဲ့ဖော်ထုတ်မှုပါ၊လူတွေကလည်း Phthalates အကြောင်း မေးစပြုလာပါပြီ။ အထူးသဖြင့် ရေသန့်ဘူးတွေမှာပါတဲ့ phthalates အကြောင်းပါ။ နောက်ထပ်စမ်းသပ်မှုတွေက phthalates တွေကတကယ်ဆီးချိုဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းခံဟုတ်မဟုတ် ပြောပြပါလိမ့်မယ်လို့သူမကဆိုပါတယ်။
Phthalates ဟာဆီးချိုဖြစ်စေနိုင်ချေရှိသလိုသုတ်အရေအတွက် လျှော့ချခြင်းနဲ့အသည်းကင်ဆာတွေနဲ့လည်းဆက်နွယ်နေပါတယ်။ ဒါပေမယ့်အခုကအရမ်းကြောက်နေဖို့မလိုသေးပါဘူး။Phthalates နဲ့ပတ်သက်တဲ့လေ့လာစမ်းသပ်မှုတွေကိုတော့မျက်စိဖွင့်နားစွင့်ထားဖို့လိုလာပါပြီ။
[embed-health-tool-bmi]