ဘယ်အချိန်မှာစစ်ဆေးရမလဲ
သင့်အနေနဲ့ ဆီးချိုရှိနေကြောင်းပထမဆုံးသိလိုက်ရတဲ့အခါ သင့်ဆီးချိုရောဂါဟာမိမိခန္ဓါကိုယ်ကဆဲလ်များကို ပြန်တိုက်တဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်ချို့ယွင်းမှုရောဂါနဲ့ ဆက်စပ်နေသလားသိလိုတဲ့အခါ၊ သင်ဟာဆီးချိုရောဂါသည်ဖြစ်ပြီးအစားအစာ၊ ဆေးဝါးများနဲ့ ကုသနေပေမယ့် သွေးတွင်းသကြားဓါတ်ကိုပုံမှန် (သို့) ပုံမှန်နားရောက်အောင် မထိန်းနိုင်တဲ့အခါ၊ အမျိုးအစား (၂) ဆီးချို အစားအမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုဖြစ်နေတယ်လို့ သံသယရှိတဲ့အခါ စစ်ဆေးရပါမယ်။
ဆီးချိုနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ autoantibodies စစ်ဆေးနည်းတွေထဲကအသုံးများတဲ့စစ်ဆေးနည်း ၄မျိုးကတော့ အောက်ပါအတိုင်း ပါဝင်ပါတယ်။
- Islet Cell Cytoplasmic Autoantibodies စစ်ဆေးနည်း (ICA)
- Glutamic Acid Decarboxylase Autoantibodies စစ်ဆေးနည်း (GADA)
- Insulinoma-Associated-2 Autoantibodies စစ်ဆေးနည်း (IA-2A)
- Insulin Autoantibodies စစ်ဆေးနည်း (IAA)
ဆီးချိုရောဂါအားလုံးရဲ့ ၅ရာခိုင်နှုန်းဟာအမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုဖြစ်ပြီးအများစုဟာအသက် ၂၀ အောက် အရွယ်တွေမှာတွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါရဲ့ လက္ခဏာတွေဖြစ်တဲ့ ဆီးမကြာခဏသွားခြင်း၊ ရေငတ်ခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊ အနာကျက်နှေးခြင်းစတာတွေဟာအမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုရဲ့ ဘီတာဆဲလ်တွေ ၈၀ မှ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းပျက်စီးကာအင်ဆူလင်ကိုဆက်မထုတ်နိုင်တော့တဲ့အခါ ဖြစ်လာပါတယ်။ ကိုယ်ခန္ဓါဟာနေ့စဉ် အင်ဆူလင်ကိုလိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒါမှ ဂလူးကို့စ်ဟာ ဆဲလ်တွေထဲဝင်ရောက်ပြီးစွမ်းအင်ထုတ်လုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်ဆူလင် မလုံလောက်ရင် ဆဲလ်တွေဟာစွမ်းအင်မရတော့ဘဲသွေးထဲမှာသကြားဓါတ်တက်လာပါလိမ့်မယ်။ ရုတ်တရက် သကြားဓါတ်မြင့်တက်ခြင်းဟာအရေးပေါ်ကျန်းမာရေးပြဿနာ ဖြစ်စေနိုင်ပြီးကာလတာရှည် သကြားဓါတ်မြင့်တက်မယ်ဆိုရင်တော့ သွေးကြောတွေနဲ့ ကျောက်ကပ်လိုမျိုးကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ ပျက်စီးနိုင်ပါတယ်။
စစ်ဆေးရန် နမူနာပစ္စည်းဘယ်လိုယူမလဲ
သွေးနမူနာကိုလက်မောင်းရဲ့ သွေးပြန်ကြောကနေအပ်နဲ့စုပ်ယူပါမယ်။
နမူနာပစ္စည်းအရည်အသွေးစိတ်ချရအောင် ပြင်ဆင်မှုတွေ လိုသေးလား
ပြင်ဆင်မှုများမလိုအပ်ပါ။
၎င်းစမ်းသပ်ချက်များဟာ ဆီးချိုရောဂါကိုအတည်ပြုနိုင်သလား
မပြုနိုင်ပါ ။ ဆီးချို အမျိုးအစား (၁) ရောတခြားအမျိုးအစားတွေကိုပါ သွေးတွင်းသကြားဓါတ်နဲ့ A1c စစ်ဆေးတဲ့နည်းများသုံး၍ရောဂါအတည်ပြုခြင်း၊စောင့်ကြည့်ခြင်းတို့လုပ်ရပါတယ်။ အလိုအလျောက်ခုခံပစ္စည်းAutoantibodies စစ်ဆေးမှုဟာဆီးချိုဖြစ်မှန်းသိပြီးသောအခါမှအမျိုးအစား (၁)နဲ့(၂)ကိုခွဲဖို့ သုံးတာပါ။
Autoantibodies ICA၊ GADA၊ IA-2A တွေဟာ ဘီတာဆဲလ်တွေကိုဖျက်ဆီးသလား
သူတို့ဟာဘီတာဆဲလ်ပျက်စီးမှုတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပြီးမိမိခန္ဓါကိုယ်ကဆဲလ်များကို ပြန်တိုက်တဲ့ကိုယ်ခံအားစနစ်ချို့ယွင်းမှုရောဂါဖြစ်ပျက်မှုတွေကိုဖော်ပြနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကြောင့်ထိခိုက်ပျက်စီးမှု ဖြစ်စေတယ်လို့ မယူဆပါဘူး။
ဘီတာဆဲလ်ပျက်စီးတာကို ကြိုသိရင် ကာကွယ်နိုင်သလား
အခုတော့ မရပါဘူး။ သူဟာမကြာခဏဆီးသွားခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်း၊ သွေးတွင်းဂလူးကို့စ်ဓါတ်နည်းခြင်းစတဲ့ လက္ခဏာတွေပေါ်လာတာနဲ့ ဆီးချိုဖြစ်နေတယ်လို့ညွှန်ပြပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုသိခြင်းအားဖြင့်ဆီးချိုရဲ့ ဂလူးကို့စ်ဓါတ်ကိုထိန်းပေးနိုင်ပြီးကျောက်ကပ်နဲ့ မျက်စိပြသနာတွေလိုမျိုးနောက်ဆက်တွဲပြသနာတွေ မဖြစ်အောင်လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။
တခြားသိသင့်တာရှိသေးလား
GADA နဲ့IA-2A စစ်ဆေးမှုတွေဟာအလိုအလျောက်စက်သုံးစစ်ဆေးခြင်း ဖြစ်တာမို့ ICA စစ်ဆေးမှုထက် ပိုပြီးလွယ်ကူပါတယ်။ ICA ကတော့ လုပ်အားသုံးရပြီးမှတ်တမ်းကို ပြန်ဖတ်ပြမယ့် ကျွမ်းကျင်သူတွေ လိုပါတယ်။
Islet autoantibodies ကိုမိမိခန္ဓါကိုယ်ကဆဲလ်များကို ပြန်တိုက်တဲ့ကိုယ်ခံအားစနစ်ချို့ယွင်းမှုဟော်မုန်းဆိုင်ရာရောဂါများဖြစ်တဲ့Hashimoto thyroiditis ဒါမှမဟုတ် autoimmune Addison disease ဝေဒနာရှင်တွေမှာပါ တွေ့နိုင်ပါတယ်။
ဆီးချိုမရှိသူတွေကို Islet autoantibodiesစစ်ဆေးမှုကိုသုတေသနအတွက်ပဲထောက်ခံပါတယ်။ သုတေသနပိုင်းမှာ Islet autoantibodiesစစ်ဆေးခြင်းများဟာ မိသားစုဝင်တွေထဲမှာ အမျီုးအစား (၁) ဆီးချိုရောဂါရှိသူတွေ အလားတူရောဂါဖြစ်လာနိုင်ခြေကိုခန့်မှန်းနိုင်ဖို့ အသုံးပြုပါတယ်။ ဥပမာဆီးချိုမရှိသူရဲ့ သွေးထဲမှာIslet autoantibodies ဟာတွေများများတွေ့နေပြီဆိုရင် နောက်ပိုင်းမှာအမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုဖြစ်လာဖို့ အခွင့်အလမ်းများပါတယ်။
Islet autoantibodiesတစ်ခုဒါမှမဟုတ် ပိုများစွာရှိနေတဲ့ဆီးချိုရောဂါမရှိသူဟာသွေးထဲကိုဂလူးကို့စ်သွင်းချိန်မှာအင်ဆူလင်တုံ့ပြန်တာ နှေးမယ်ဆိုရင်လည်းအမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုဖြစ်နိုင်ခြေပိုမြင့်နိုင်ပါတယ်။ ပိုပြီးတိကျအောင်ပြောရရင် ဆွေမျိုးအရင်းထဲမှာဆီးချိုဖြစ်ပြီး ICA ရှိရင် သွေးထဲဂလူးကို့စ်သွင်းချိန်မှာအင်ဆူလင်တုံ့ပြန်တာလည်း နှေးမယ်ဆိုရင်ငါးနှစ်အတွင်းအမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုဖြစ်လာနိုင်ခြေဟာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းထက် ပိုများပါတယ်။
လတ်တလောမှာအမျိုးအစား (၁) ဆီးချိုရောဂါကိုကာကွယ်ဖို့ ထိရောက်တဲ့ကုထုံးတွေ မရှိသေးလို့ လူအများကိုIslet autoantibodiesဆန်ကာတင်စစ်ဆေးခြင်းဒါမှမဟုတ် အမျိုးအစား (၁)ဆီးချိုရောဂါသည်ရဲ့ ဆွေမျိုးရင်းချာများကိုစစ်ဆေးခြင်းတွေကိုယေဘုယျအားဖြင့် သုတေသနလုပ်ငန်းတွေအတွက်ကလွဲရင် ပြုလုပ်ဖို့မထောက်ခံပါဘူး။
အင်ဆူလင်ဆေးထိုးပြီးကုသနေရသူများဟာ ပြင်ပကလာတဲ့ အင်ဆူလင်ကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ခုခံပစ္စည်း Autoantibodies ဖြစ်ပေါ်မှု စတင်လာတတ်ပါတယ်။ IAA စစ်ဆေးနည်းဟာ ၎င်း Autoantibodies တွေနဲ့ ကိုယ်တွင်းကထုတ်တဲ့ အင်ဆူလင်ကိုဆန့်ကျင်တဲ့ autoantibodies တွေကိုခွဲခြားမပေးနိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီစစ်ဆေးမှုဟာအင်ဆူလင်ဆေးထိုးပြီးကုသရဖူးရင် အကျူံးမဝင်ပါဘူး။ ဥပမာတစ်စုံတစ်ယောက်ဟာအမျိုးအစား (၂) ဆီးချိုရှိတယ်ယူဆပြီးအင်ဆူလင်ဆေးထိုးကုသထားခဲ့ရင် သူဟာအမျိုးအစား (၁) ဖြစ်သလားမဖြစ်သလားဆုံးဖြတ်ဖို့အတွက် ဒီစစ်ဆေးမှုကိုသုံးလို့မရပါဘူး။
[embed-health-tool-bmi]
