ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရမှာ၊ မေးရမှာ ရှက်ရွံ့ကြတဲ့အထဲမှာ မိန်းမကိုယ်ကျန်းမာရေးလည်းပါဝင်ပါတယ်။ မိန်းကလေးတွေအတွက် အရေးပါတဲ့အခန်းကဏ္ဍဖြစ်တဲ့အတွက် သူနဲ့ပတ်သက်တဲ့ကျန်းမာရေးဗဟုသုတတွေကိုလည်းသိထားသင့်တာပေါ့။ မမြင်ကွယ်ရာ ခန္ဓါကိုယ်အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် သူ့မှာပြဿနာတစ်ခုခုရှိနေရင် စိတ်ဖိစီးတာတွေ၊ အိမ်ထောင်ဘက်နဲ့အဆင်မပြေတာတွေ၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ယုံကြည်မှုနည်းလာတာတွေ စတဲ့ တခြားကိစ္စတွေမှာပါ ထိခိုက်လာစေနိုင်တာကိုး။
Hello Sayarwon မှ ထွက်မည်။
ထွက်မှာ သေချာပြီလား။
ကျန်းမာရေး ဆောင်းပါးများ
ကျန်းမာရေး ကဏ္ဍများ
ကျန်းမာပျော်ရွှင်သော လိင်မှုဘဝလမ်းညွှန်
အန္တရာယ်ကင်းစွာ လိင်ဆက်ဆံခြင်း/လိင်မှကူးစက်သောရောဂါများမှ ကာကွယ်ခြင်းChalamydia ပိုးဝင်ခြင်းဆစ်ဖလစ်ပိုးဝင်ခြင်း(ကာလသားရောဂါ)ဂနိုရောဂါ(ဆီးပူညောင်းကျ)လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့များTrichomoniasis ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းHIV နှင့် AIDS ရောဂါလိင်မှတစ်ဆင့်ကူးစက်သော အခြားရောဂါများသားဆက်ခြားခြင်းလိင်မှုဘဝသာယာပျော်ရွှင်ရေး လမ်းညွှန်ချက်များရေယုန်
ကူးစက်ရောဂါများ
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာကူးစက်ရောဂါများအစားအသောက်မှကူးစက်သောရောဂါများတခြား ဘက်တီးရီးယား ကူးစက်ရောဂါများလေထဲမှတဆင့် ကူးစက်သော ရောဂါများဇီကာဗိုင်းရပ်စ်သွေးလွန်တုပ်ကွေးအင်းဆက်မှတဆင့် ကူးစက်သော ရောဂါများတခြား ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ရောဂါများဦးနှောက်အမြှေးရောင်ခြင်းရေယုန်တိုက်ဖွိုက် (အူရောင်ငန်းဖျား)
အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်း ကျန်းမာရေး
အစာအိမ်အနာဗိုက်ကယ်ခြင်း နှင့် လေပွခြင်းဝမ်းချုပ်ခြင်းဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောခြင်းအူရောင်ရောဂါများ (IBD)အူမကြီးရောဂါများ (IBS)ရင်ပူခြင်း၊ ရင်ခေါင်းအောင့်ခြင်းအစာအိမ်အက်ဆစ်ရည်ပြန်ဆန်တက်ခြင်းအစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းအနာအစာအိမ်ရောင်ခြင်းအခြားအစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းပြဿနာများဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် အထက်လန်အောက်လျှောခြင်းအူသိမ်တွင်ဘက်တီးရီးယားပိုးပေါက်ခြင်းသည်းခြေဆိုင်ရာရောဂါများလိပ်ခေါင်းရောဂါများအထက်လန်အောက်လျှောခြင်းအသည်းရောဂါများ
ကဏ္ဍအားလုံး ကြည့်ရှုမည်
ကျန််းမာရေး ကိရိယာများ
ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု
ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှင့် ကလေးပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း
ကျန်းမာရေး ကိရိယာ အားလုံးကို ကြည့်ရှုမည်
မိန်းမကိုယ်ကျန်းမာရေးကို သက်ရောက်မှုရှိနေတဲ့ အချက် (၈) ချက်
မိန်းမကိုယ်ကျန်းမာရေးကို ဘာတွေက သက်ရောက်မှုရှိနိုင်တာလဲ
(၁) သန့်ရှင်းမှု
သန့်ရှင်းမှုဆိုတာ မိန်းမကိုယ်ကိုပဲ သတိရတိုင်းဆေးကြောသန့်စင်နေဖို့မလိုပါဘူး။ အမျိုးသမီးသန့်စင်ဆေးရည်နဲ့ပုံမှန်သန့်စင်ပေးပြီးရင် တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုကိုဂရုစိုက်ဖို့ပဲ အရေးကြီးပါတယ်။ အဝတ်အစားသန့်ရှင်းမှုမရှိ၊ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုမရှိရင် မိန်းမကိုယ်ကို ရောဂါပိုးဝင်စေနိုင်တယ်၊ မကောင်းတဲ့သက်ရောက်မှုတွေဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
(၂) အဝတ်အစား
ပူပြီးလှောင်တဲ့ ပိတ်စအသားတွေနဲ့အဝတ်အစားတွေရယ်၊ သိပ်ကိုကျပ်စည်းနေတဲ့ အဝတ်အစားတွေရယ် မိန်းမကိုယ်အရေပြားကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ အတွင်းခံတွေအတွင်းမှာ စိုစွတ်အိုက်လှောင်နေရင် ဘက်တီးရီးယားပိုးတွေ၊ အထူးသဖြင့် မှိုပိုးတွေပေါက်ဖွားဖို့ ပိုလွယ်စေပါတယ်။
(၃) လိင်ဆက်ဆံမှု
အကာအကွယ်မဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှုကနေ STDရောဂါတွေကူးစက်လာနိုင်တယ်။STD လို့ခေါ်တဲ့ လိင်ကတဆင့်ကူးစက်တဲ့ရောဂါတွေက မိန်းမကိုယ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်တယ်။ ကလမိုင်းဒီးယား(chlamydia)၊ ဆီးပူညောင်းကျရောဂါ၊ လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့၊ ဆစ်ဖလစ်၊ လိင်အင်္ဂါရေယုန်တို့အပါအဝင် လိင်ကတဆင့်ကူးစက်တဲ့ရောဂါတွေဖြစ်လာပြီဆို ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့အဖြူဆင်းခြင်း ဒါမှမဟုတ် လိင်အင်္ဂါအနာ စတဲ့လက္ခဏာတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
(၄)ရောဂါအခံနဲ့ ကုသမှုများ
သားအိမ်ဆဲလ်များ သားအိမ်ပြင်ပရောက်နေသော ရောဂါ(Endometriosis) နဲ့ နာတာရှည်တင်ပါးဆုံရောင်ရမ်းခြင်း (pelvic inflammatory disease)တို့လိုရောဂါတွေက လိင်ဆက်ဆံတဲ့အခါနာကျင်စေနိုင်ပါတယ်။ တင်ပါးဆုံပိုင်းခွဲစိတ်မှုနဲ့ကင်ဆာကုထုံးတချို့ကြောင့်လည်း လိင်ဆက်ဆံချိန်မှာနာကျင်ရနိုင်တယ်။ ပဋိဇီဝဆေးဝါးတွေသောက်သုံးရရင်လည်း မိန်းမကိုယ်မှိုပိုးဝင်ဖို့ ပိုဖြစ်လွယ်စေပါတယ်။
(၅) အမွှေးနံ့ပြင်းတဲ့တစ်ကိုယ်ရေသုံးပစ္စည်း
အနံ့ဆိုးကင်းပြီး အမြဲမွှေးကြိုင်နေစေဖို့ အမွှေးနံ့ပြင်းတဲ့ဆပ်ပြာတွေတိုက်၊ ဖျန်းဆေးတွေ၊ အတွင်းပိုင်းဆေးကြောတဲ့ဆေးရည်တွေသုံးတာက မိန်းမကိုယ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်တာသေချာပါတယ်။ မိန်းမကိုယ်ကိုခြောက်သွေ့ယားယံတာ၊ သဘာဝကာကွယ်မှုစနစ်ကိုထိန်းညှိပေးတဲ့ အကျိုးပြုဘက်တီးရီးယားတွေလျော့နည်းတာ၊ရောဂါပိုးဝင်လွယ်တာတွေဖြစ်လာစေနိုင်တယ်။ နဂိုကမှ မိန်းမကိုယ်ကျန်းမာရေးမှာပြဿနာရှိနေရင်လည်း ပိုဆိုးစေနိုင်ပါတယ်။
(၆) ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်းနဲ့ ကလေးမီးဖွားခြင်း
ကိုယ်ဝန်ဆောင်ရပြီဆို ကလေးမွေးတဲ့အထိ ရာသီသွေးမဆင်းတော့ဘူးမလား။ အဲဒီကာလအတွင်းမှာ အဖြူဆင်းတာ ပိုများတတ်ပါတယ်။ ကလေးမွေးတဲ့အခါလည်း မိန်းမကိုယ်စုတ်ပြဲခြင်းလည်းဖြစ်ရတယ်(ရိုးရိုးမွေးရင်)၊ တစ်ခါတလေလိုအပ်လာရင်ဆရာဝန်တွေက episiotomy လို့ခေါ်တဲ့ မိန်းမကိုယ်အဝကို ခွဲစိတ်ချဲ့ပေးတာလည်း လုပ်ပေးပါတယ်။ ကလေးမွေးပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ မိန်းမကိုယ်ရဲ့ကြွက်သားကျုံ့ဆန့်နိုင်စွမ်းကလည်း အားလျော့သွားနိုင်ပါတယ်။
မှိုပိုးဝင်ခြင်း ခဏခဏဖြစ်နေတာက အမျိုးသမီးတွေမှာ ဆီးချိုသွေးချိုဖြစ်နေကြောင်း ကနဦးလက္ခဏာဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်။သွေးတွင်းသကြားဓါတ်ပမာဏမြင့်တက်နေတဲ့အခါ အထူးသဖြင့် မိန်းမကိုယ်တစ်ရှူးတွေအတွင်းမှာ မှိုပိုးတွေပေါက်ဖွားရှင်သန်ရာတစ်ခုဖန်တီးသလိုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဆီးချိုမထိန်းနိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေမှာ မှိုပိုးဝင်ခြင်း အမြဲလိုလိုဖြစ်နေလို့ အတော်ဒုက္ခရောက်ရပါတယ်။
မိန်းကလေးတွေမှာရှိတဲ့ဟော်မုန်းပမာဏအပြောင်းအလဲတွေက မိန်းမကိုယ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်တယ်။ ဥပမာ သွေးဆုံးပြီးနောက်ပိုင်း ဒါမှမဟုတ် ကလေးနို့တိုက်နေတဲ့ကာလတွေမှာ အက်စထရိုဂျင်ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှုကျဆင်းသွားနိုင်တယ်။ အက်စထရိုဂျင်လျော့ကျမှုက မိန်းမကိုယ်မြှေးနံရံကို ပါးစေပြီးမွေးလမ်းကြောင်းကိုခြောက်သွေ့စေနိုင်ပါတယ်။
မိန်းမကိုယ်မှာ ပြဿနာတစ်ခုခုရှိနေပြီဆိုရင် –
- အဖြူဆင်းတာက အရောင်၊ အနံ့၊ ပမာဏာပြောင်းလဲလာတာ၊
- မိန်းမကိုယ်မှာ နီမြန်းတာ၊ ယားယံတာ၊
- ရာသီလာမယ့်ရက်မဟုတ်ဘဲ ကြားချိန်မှာ၊ လိင်ဆက်ဆံပြီးချိန်မှာ၊ ဒါမှမဟုတ် သွေးဆုံးပြီးနောက်ပိုင်း သွေးဆင်းတာ၊
- မိန်းမကိုယ်မှာ အခဲပိတ်ဆို့တာ၊
- လိင်ဆက်ဆံရင်နာကျင်တာ စတဲ့ လက္ခဏာတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေဖြစ်လာရင် ဆရာဝန်ပြပါ။
Hello Health Group သည် ဆေးပညာအကြံဉာဏ်များ၊ ရောဂါရှာဖွေမှုများနှင့် ကုသမှုများ မပြုလုပ်ပေးပါ။
ရင်းမြစ်များ
Ref:
https://www.womenshealthmag.com/health/a19988510/healthy-vagina/
Accessed April 8, 2019.
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/womens-health/in-depth/vagina/art-20046562
Accessed April 8, 2019.